Samowystarczalne domy przyszłości - zgodne z naturą i środowiskiem: domy energooszczędne czy zeroenergetyczne?

W nowoczesnym budownictwie, które mocniej uwzględnia standardy ekologiczne, coraz częściej robi się ukłon w stronę środowiska. Domy projektowane są z zamysłem zastosowania nowoczesnych technologii, mających na celu wytwarzać energię ze źródeł naturalnych na własny użytek. Stosuje się instalacje i techniki, które mają uczynić nowoczesne domy coraz bardziej samowystarczalnymi.

Samodzielne energetycznie

Biorąc pod uwagę domy uznawane za ekologiczne najczęściej mamy na myśli domy energooszczędne oraz domy pasywne. Jednak jest to o wiele szersza kategoria, w której skład wchodzą również domy zeroenergetyczne. Należy zwrócić uwagę na podstawowy wyznacznik, jakim jest zapotrzebowanie energetyczne wyrażane w kilowatogodzinach zużywanych na każdy metr kwadratowy budynku w ciągu roku (kWh/m2/rok). W domach tradycyjnych zużywa się około 120 kWh/m2/rok. Domy energooszczędne to te, które zużywają 40 kWh/m2/rok. Jest to jedna z częściej stosowanych kategorii domów samowystarczalnych, propozycje takich budynków można sprawdzić na DomoweKlimaty.pl. Domy pasywne zużywają rocznie 15 kWh/m2/rok, a domy zeroenergetyczne rocznie wytwarzają tyle energii, ile zużywają.

Domy energooszczędne a domy pasywne

Pierwszą podstawową różnicą w dwóch kategoriach domów jest różnica zapotrzebowania energetycznego, które w domu pasywnym nie przekracza 15 kWh/m2/rok, a w domu energooszczędnym 40 kWh/m2/rok. 

W domach energooszczędnych korzysta się nadal z rozwiązań klasycznej instalacji grzewczej, ale dodatkowo stosuje się nowsze techniki, takie jak na przykład pompa ciepła. Do ogrzania domu pasywnego nie jest potrzebna duża moc, stąd skupić się tutaj należy na instalacji rekuperatora, który wspierany na przykład przez pompę ciepła jest w stanie zapewnić zapotrzebowanie na ciepło.

Kolejną z różnic jest bryła budynku: w domach pasywnych ma być zbudowana na planie prostokąta z dachem jedno- lub dwuspadowym. W domach energooszczędnych natomiast powinna być prosta, a dach powinien mieć jak najmniej załamań. Ważnym czynnikiem rozróżniającym te dwie kategorie jest także współczynnik przenikania ciepła, o którym warto przeczytać w artykule "Energooszczędny dom a współczynnik U w domach pasywnych". 

Domy zeroenergetyczne

Wariant domu zeroenergetycznego wydaje się najbardziej radykalną formą budownictwa energooszczędnego. W tym miejscu należy rozwiać wątpliwości, zaznaczając, że istnieją także domy plusenergetyczne, które nie dość, że są całkowicie samowystarczalne, to wytwarzają także nadwyżkę energii. Wracając jednak do domów zeroenergetycznych warto przyjrzeć się temu, jakie rozwiązania stosuje się w ich budownictwie.

Podstawowe rozwiązanie w domach zeroenergetycznych to wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. W tym celu instaluje się specjalne, ekologiczne systemy, które umożliwiają wykorzystanie energii słonecznej czy siły wiatru. Jedną z ważnych rzeczy podczas budowania domów pasywnych, jest zaplanowanie budowy pod kątem padania promieni słonecznych.

Ponadto, podczas budowy domu samowystarczalnego bardzo ważne jest zadbanie o odpowiednią izolację termiczną, która ma uchronić budynek przed nadmierną utratą ciepła. 

Stolarka okienna i drzwiowa to kolejny istotny element – powinna charakteryzować się niskim współczynnikiem przenikania ciepła. Do oświetlenia najlepiej stosować energooszczędne lampy LED, świetliki dachowe, oprócz tego naturalną wentylację. Podobnie jak w domach energooszczędnych bardzo często montuje się panele fotowoltaiczne.

W zgodzie z naturą

Domy samowystarczalne, zeroenergetyczne, jak i pasywne mogą wydawać się techniczną rewelacją. Nie można ukrywać, że jest to stosunkowo drogie rozwiązanie, jednakże są niewątpliwie ważne z punktu widzenia ochrony środowiska – korzystają z ogólnodostępnych, odnawialnych i nieszkodliwych źródeł energii. Jako że ochrona środowiska staje się coraz bardziej istotnym społecznie tematem, warto również w kontekście budownictwa zaznajomić się z najczęstszymi rozwiązaniami.