Ta droga odmieniła miasto. Pół wieku temu powstała obwodnica Kościana

Z okazji okrągłej rocznicy rozbudowaliśmy tekst sprzed lat. Zapraszamy do lektury!

Ta droga, i to zdjęcie robiły wrażenie. Droga poprawiła komfort życia mieszkańców Kościana, a zdjęcie Bogdana Ludowicza, ukazujące drogę z niecodziennej perspektywy, prezentowano na wystawach. W czasach dronów, dróg ekspresowych i autostrad droga i jej zdjęcie wydają się zwyczajne. Choć nie, zdjęcie, dzięki upływowi czasu znów budzi zainteresowanie, tak jak w połowie lat 70. XX wieku.

Mija 50 lat od oddania do użytku obwodnicy Kościana, którą poprowadzono drogę E 83 łączącą Poznań z Wrocławiem. Do 31 sierpnia 1974 roku trasa ta przebiegała przez miasto. Samochody ciężarowe i osobowe jadące w kierunku Wrocławia wjeżdżały do Kościana ulicą Poznańską, przejeżdżały przez Rynek i opuszczały miasto ulicą Śmigielską.

W związku ze zbliżającym się świętem 30-lecia Polski Ludowej i zmianie polityki ekonomicznej wprowadzonej przez ekipę Edwarda Gierka w całym kraju projektowano olbrzymie projekty we wszystkich dziedzinach życia społecznego i gospodarczego. W jubileuszowym roku 1974 oddano tysiące małych, dużych i gigantycznych inwestycji.

Wielkie zmiany w mieście

Także dla Kościana rok 1974 był przełomowy. Tuż przed jego rozpoczęciem otwarto nowy pawilon szpitala mieszczący dwa oddziały internistyczne, oddział dziecięcy, laboratorium, oddział noworodków i część oddziału ginekologiczno-położniczego.

Odrestaurowano elewację ratusza i kamieniczek przy Rynku, a sklepy otrzymywały podświetlane plafony i neony. Na ulicach ustawiono 130 podświetlanych znaków drogowych.

 Otwarto nową siedzibę Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kościanie. Mieściła się w generalnie przebudowanym obiekcie byłego kościoła ewangelickiego przy ówczesnej ul. Bohaterów Stalingradu. Obok uruchomiono pawilon ,,Domu Książki".  Długość półek księgarni – co odnotowała prasa - wynosiła 140 metrów, wystawiono na nich 7 tys. książek.

Za miejską biblioteką - na Wałach Żegockiego – otwarto Dom Organizacji Społecznych. Obiekt posiadał 24 izby, salę konferencyjną, bufet oraz kompletne wyposażenie sanitarne, a w piwnicach miejsce na magazyny.

W parku miejskim otwarto nowy plac zabaw dla dzieci. Posiadał piaskownice, brodzik, boisko asfaltowe, ważki i huśtawki. Obiekt obejmował 8 tys. metrów kwadratowych. Plac urządzono z uwagi na to, że na terenie poprzedniego zwanego ,,ogródkiem jordanowskim" rozpoczęto budowę żłobka na 75 miejsc.

Oddano do użytku motel „U dudziarza”. Zbudowano go z drewna, ciosanych kamieni, z dachem krytym trzciną. Obiekt składał się z restauracji i 23 miejsc hotelowych w pokojach 2,3 i 4-osobowych. Obiekt powstał przy nowej drodze: obwodnicy Kościana.

Obwodnica i most w 9 miesięcy

Decyzję o budowie obwodnicy Kościana na trasie E-83 podjęto w sierpniu 1973 roku. Wytyczono trasę nowej drogi na odcinku 6,3 km, i podjęto prace przygotowawcze. Jak podawała prasa, wielkość planowanych robót ziemnych określono na 100 tys. metrów sześciennych. Głównym wykonawcą został Rejon Eksploatacji Dróg Publicznych w Kościanie.

Budowa podsuwała się szybko, czemu sprzyjała łagodna zima. W styczniu 1974 roku „Express Poznański” donosił: „Wojewódzki Zarząd Dróg Publicznych buduje nowy odcinek odcinek drogi E-83, dzięki czemu wszystkie pojazdy zdążające z Poznania do Wrocławia będą mogły omijać Kościan. Na 6,5-kilometrowym odcinku skoncentrowano bardzo dużo sprzętu budowlanego. W 60% wykonano dotychczas roboty ziemne - całkowite ich zakończenie nastąpi w marcu br. Na powstającym odcinku odcinku ułożona zostanie eksperymentalną metodą angielską szorstka nawierzchnia, poprawiająca bezpieczeństwo jazdy. Inwestycja zmusza do przeniesienia kilku budynków gospodarczych i mieszkalnych. Przewidziano dodatkowe połączenie powstającej trasy ze zbudowaną 3 lata temu w Kościanie dużą stacją benzynową (przy ul. Śmigielskiej – red.) oraz z powstającym w kościańskim parku motelem”.

Wyczynem, także na miarę naszych czasów, było tempo pracy. Obwodnica wraz z mostem na kanale Obry powstała w 9 miesięcy. Drogę uroczyście otwarto 31 sierpnia 1974 roku.

Zdjęcie Bogdana Ludowicza

Na fotografii Bogdana Ludowicza widzimy przebiegającą przez Kiełczewo obwodnicę Kościana tuż po jej otwarciu. Sfotografowane z wysięgnika lub drabiny skrzyżowanie obwodnicy z drogą do Gostyń – Nowy Tomyśl jest niemal puste. Dzisiejszą drogą wojewódzką 308 jadą dwa samochody ciężarowe i rowerzysta, a obwodnicą, w kierunku Poznania, samochód marki Nysa. Na historyczne zdjęcie załapała się także grupka osób przy przejściu dla pieszych. Przy drodze widać baner propagandowy przypominający o XXX rocznicy Polski Ludowej. Wszystkie te elementy prezentujemy na powiększeniach oryginalnej klatki.

Odnotujmy, że zdjęcie to robiło na oglądających duże wrażenie. Ukazało się nie tylko w prasie, ale było prezentowane także na wystawie fotografii Bogdana Ludowicza zatytułowanej ,,Ziemia Kościańska w obiektywie". Zorganizowano ją w kawiarni „Polonia” w czerwcu 1975 roku.

Paweł Sałacki

Tak współcześnie wygląda to miejsce. Fot. Piotr Nędzewicz

Już głosowałeś!