Turew odkryta na nowo

Niedługo światło dzienne ujrzy najnowsza książka Emiliana Prałata, doktora nauk humanistycznych, historyka sztuki, filologa slawisty i regionalisty. Publikacja z cyklu ,,Miejsca i Sztuka’’, której promocję zaplanowano na 8 lipca, poświęcona będzie jego rodzinnej Turwi. To w zasadzie nowa wersja książki, której pierwsza wersja ukazała się w 2012 r. Promocja odbędzie się w pałacu w Turwi

- To książka odkrywająca na nowo Turew i ucząca historii tego miejsca - podkreśla dr Emilian Prałat, nie kryjąc zadowolenia z zainteresowania tematem mieszkańców wsi, którzy chętnie dzielili się archiwalnymi fotografiami i przede wszystkim wspomnieniami z dawnych lat.

Najnowsza książka ,,Miejsca i Sztuka. Turew’’ ma 412 stron, czyli o 299 więcej niż jej pierwsze wydanie. Zawiera ona kilka nowych elementów i odkryć. W wydawnictwie z 2012 r. nie było mowy o turewskim pałacu, w tegorocznym autor poświęcił mu sporo miejsca, łącznie z opisem wyposażenia i życia rodzinnego. Pojawią się też informacje związane z rodziną Chłapowskich.

- O dziadku i ojcu Dezyderego wiedzieliśmy dotąd niewiele. Znalazłem nowe materiały, niektóre nawet bardzo zaskakujące i ciekawe, jak choćby wyliczenia ile ojca późniejszego generała kosztowało utrzymanie Dezyderego podczas jego wojaży po Francji i Niemczech. Dezyderek - jak go nazywał ojciec - nie był jak wynika z treści dokumentu zbyt wdzięczny za tę pomoc. Jest też testament Ludwika Chłapowskiego ze szczegółowym opisem jego dobytku: sreber, czy kaftanów podbijanych atłasem i adamaszkiem. To ciekawe zestawienie, bo w tamtym czasie dwór chylił się ku upadkowi. Znalazłem też informacje o dwóch pierwszych gorzelniach w Turwi, i dworze, pamiętającym czasy Radomickich, będących ostatnimi właścicielami przed Chłapowskimi. I co najistotniejsze, udało się potwierdzić, że historia Turwi sięga X wieku, a ziemie te zasiedlone były ponad 500 lat wcześniej niż dotychczas przyjmowano - uchyla rąbka tajemnicy dr Emilian Prałat, dodając, że jest zadowolony z ostatecznej wersji, a materiały do książki znajdował w archiwach państwowych, kościelnych i rodzinnych. - Dzięki wspomnieniom mieszkańców z czasów II wojny światowej wiemy jak funkcjonowało lotnisko polowe we Wronowie, folwarku należącym do Turwi, gdzie stacjonowała jego obsługa, gdzie składowano broń i amunicję. W rozdziale poświęconym kaplicy, z przekornie zatytułowanym podrozdziałem ,,Kaplica papieska’’, zamieściłem dokumenty potwierdzające, że miejsce to miało znaczącą rangę dla regionu, wynikającą ze związków Chłapowskich z Watykanem i uzyskaniem papieskich przywilejów.

Autorowi udało się też odnaleźć akwarelę namalowaną przez generała Dezyderego Chłapowskiego, a przedstawiającą jego przyjaciela Tadeusza Kościuszkę. Będzie to pierwsza publikacja tego obrazu z poznańskiego Muzeum Sztuk Użytkowych, pokazującego autentyczny talent malarski generała. Ponadto w książce pojawi się informacja o szkole rolniczej w Turwi, która wykształciła ponad stu adeptów nowoczesnego rolnictwa. Znanych jest około 50 nazwisk, wśród których nie brakuje nazwisk prominentnych Wielkopolan z XIX i XX wieku, w tym m.in. Maksymiliana Jackowskiego, Hipolita Cegielskiego, czy Karola Marcinkowskiego. Publikację uzupełnia bogaty materiał archiwalny i fotograficzny (w tym niemiecka pocztówka z 1905 r., prezentująca zamek, szkołę, nieistniejącą już gospodę, piekarnię w Turwi), plany architektoniczne pozwalające prześledzić poszczególne fazy budowy pałacu, plany i fotografie gorzelni.

Publikacja ukaże się pod patronatem honorowym: Metropolity Poznańskiego arcybiskupa Stanisława Gądeckiego i Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka. W jej sfinansowaniu pomogli: Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej poznańskiego UAM, samorządy gminy Kościan i powiatu kościańskiego, Nadleśnictwo Kościan i Spójnia Nochowo.

Promocję zaplanowano na 8 lipca. O godz. 17 w kaplicy przypałacowej ks. bp Zdzisław Fortuniak odprawi mszę w intencji mieszkańców Turwi i rodziny Chłapowskich. Godzinę później na dziedzińcu honorowym pałacu rozpocznie się część oficjalna uroczystości, podczas której zostanie zaprezentowana publikacja, a głos zabiorą m.in. recenzenci, czyli profesorowie Krzysztof Chłapowski i Jan Skuratowicz. Swą obecność na promocji zapowiedzieli potomkowie rodu Chłapowskich.

- Będą goście z Rzymu, ale nie zdradzę kto taki. To nietuzinkowa postać, pamiętająca ostatnich Chłapowskich w Turwi, kawaler Orderu Orła Białego, Polonia Restituta, dla którego wizyta w Turwi będzie pierwszą od pięćdziesięciu lat - zapowiada Prałat.

O godz. 18.45 w kaplicy przypałacowej będzie można wysłuchać prelekcji na temat Turwi i najciekawszych znalezisk oraz recitalu kantatowo-oratoryjnego sopranistki Katarzyny Zawady z Żegocina, która wykona m.in. utwory Bacha, Haendela, Mozarta, Schuberta.

- Pod koniec prelekcji chciałbym wręczyć okolicznym proboszczom kopie indultów papieskich, które udało się odnaleźć w Tajnym Archiwum Watykańskim – dodaje autor.

O godz. 20 na dziedzińcu z recitalem wystąpi baryton Sławomir Kramm, który solo i w duecie z Katarzyną Zawadą zaprezentuje repertuar operetkowy i muzyki rozrywkowej.

- W latach dwudziestych, trzydziestych Turew była nieformalnym salonem muzycznym Wielkopolski. Co tydzień u Tekli Chłapowskiej spotykali się muzycy Teatru Wielkiego z Poznania, artyści, śpiewacy, dyrygenci. Stąd nawiązanie do tej tradycji - tłumaczy autor pomysłu i organizator, by uświetnić promocję występami wokalistów.

Godzinę później rozpocznie się bankiet kawowo-staropolski. Goście będą mogli wraz z doktorem Prałatem udać się na zwiedzanie pałacu i kaplicy, a następnie miejscowej gorzelni, po której oprowadzi gości jej kierownik Grzegorz Konieczny. Będzie to niepowtarzalna okazja, by zajrzeć do niedostępnych na co dzień zakamarków. Zapisy już się zakończyły. W ciągu zaledwie półtora dnia swój akces zgłosiło 110 osób.

- Ponieważ zainteresowanie zwiedzaniem jest duże, rozważam zorganizowanie dodatkowego oprowadzania w czasie wakacji - zapowiada Emilian Prałat, zdradzając, iż już pracuje nad kolejną książką z cyklu ,,Miejsca i Sztuka. Choryń’’.
Wstęp na promocję jest wolny, a dodatkowe informacje można znaleźć na stronie www.epralat.edu.pl. (kar)

Już głosowałeś!