Małże na straży dobrej wody

Od siedmiu dni jakości wody w kościańskich kranach pilnują skorupiaki - rodzime małże. - Na toksyczne zanieczyszczenia reagują zawsze w taki sam sposób - zamykają skorupki swych muszli – wyjaśnia Tomasz Kaliszewski, prezes PROTE Technologie dla Środowiska Sp. z o.o. właściciel systemu. Małże kiperki będzie można oglądać podczas dnia otwartego wodociągów z okazji Światowego Dnia Wody

Kościańskie Wodociągi będą świętować Światowy Dzień Wody już po raz drugi. W zeszłym roku na pytanie ,,skąd się bierze woda w kranie” odpowiedzieć sobie w Kościanie próbowało ponad trzysta osób. W tym roku jedną z atrakcji Dnia będzie system wczesnego ostrzegania o zanieczyszczeniach.

- Podstawą badania wody są reakcje naszych rodzimych małży z gatunku Skójka zaostrzona (łac. Unio tumidus) – wyjaśnia prezes Kaliszewski. - Wykorzystuje się je jako organizmy wskaźnikowe, tzn. bada się stan jakości wody w oparciu o reakcję organizmów na przepływającą w ich otoczeniu wodę. To zostaje odnotowane przez komputer, który o zanieczyszczeniu wody informuje użytkowników sytemu w formie zwizualizowanej, akustycznej, i na monitorze komputera w wodociągowej dyspozytorni.

Małże wraz z całym systemem przyjechały do Kościana już dwa tygodnie temu. Oficjalnie jednak pracują dla nas dopiero od tygodnia. Zwierzęta są pod stałą, cosekundową kontrolą czujników, które odnotowują najmniejszy ruch ich skorupek. Woda dla nich jest lekko zmiękczana i podnosi się specjalnie dla nich jej ciśnienie, by w metalowym akwarium czuły się jak na dnie jeziora, albo w rzece.

- Jeśli wszystkie skorupiaki nagle by się zamknęły, to wiadomo, że w wodzie pojawiło się coś niebezpiecznego. Wiemy o tym niemal natychmiast, i to jest świetne. Szkoda tylko, że zwierzaki nie mówią jeszcze, co to jest, a to istotne dla zlecenia badań w laboratorium – uśmiecha się Marek Szymański, kierownik Stacji Uzdatniania Wody przy ulicy Jesionowej.
Małże pracują zwykle trzy miesiące. Potem zastępują je nowe z kolejnego turnusu. System taki pracuje już na rzecz bezpieczeństwa wody między innymi w stolicy, w Poznaniu, Bydgoszczy, Gdańsku, Szczecinie, Katowicach, ale i w miastach średniej wielkości jak: Głogów, Wałbrzych, Kalisz, Żywiec czy Bełchatów. Korzystają też z niego stacje uzdatniania wody w mniejszych miejscowościach takich jak: Środa Wielkopolska, Września, Swarzędz, Wronki, Ustroń, Wadowice, Prudnik, Andrychów i Świebodzice. PROTE chwali się na swojej stronie internetowej, że monitoruje już wodę dla siedmiu milionów ludzi.

- System nie zastąpi precyzyjnie badającego wodę, kościańskiego laboratorium, ale stanowi uzupełnienie o istotnym znaczeniu - mówi Kaliszewski . - Dane o próbce pobranej na przykład w poniedziałek rano docierają do wodociągowców po kilkunastu godzinach, czasami dopiero następnego dnia. W międzyczasie, potencjalnie zanieczyszczona woda może być już nie tylko w sieci wodociągowej, ale na oczyszczalni ścieków.

- To dodatkowy system zabezpieczenia jakości wody – zauważa kierownik Szymański, szef kościańskiego SUW. - Bardzo przydatny, jak sądzę, tam gdzie korzysta się z wody z otwartych akwenów. Tam skład wody rzeczywiście może się zmienić w ciągu godziny. Wystarczy, że ktoś tam coś nagle spuści. Kościan korzysta ze studni głębinowych. Wodę bierzemy z trzydziestu metrów pod ziemią. Sądzę, że zagrożenie zanieczyszczeniami jest w naszym wypadku niewielkie, ale może i przed nim warto się zabezpieczyć?

Czy warto, decyzja jeszcze nie zapadła. Na razie wiadomo tylko, że małże przyjechały do Kościana na próbę, która trwać ma miesiąc.
- Mamy okazję przyjrzeć się temu systemowi z bliska. Sprawdzić go do końca miesiąca. Potem podejmiemy decyzję - wyjaśnia Dariusz Wójcik, prezes kościańskich wodociągów.

- Sama idea bioindykacji jest stara jak świat – zauważa Kaliszewski. - W starożytności w akweduktach używano pstrągów dla potwierdzenia czystości wody. W średniowieczu koni do próbkowania wody. Bioindykacja wykorzystywana była też w górnictwie, z tą różnicą, że górnicy schodząc pod ziemię zabierali ze sobą ptaki w klatkach.

Na przestrzeni lat system oferowany przez firmę PROTE został wyróżniony złotymi medalami na targach w Poznaniu, Kielcach i Sosnowcu, ale także otrzymał Godło Promocyjne Teraz Polska. Kto chce zobaczyć, jak pracują dla nas małże kiperki – zapraszamy na Dzień Wody. (Al)

Już głosowałeś!