Czyste powietrze, zdrowe płuca: jak zadbać o układ oddechowy?

Zanieczyszczenia powietrza stwarzają ogromne ryzyko uszkodzenia organizmów żywych. Przyczyniają się do rozwoju różnych schorzeń, na czele z chorobami dróg oddechowych. Mieszkańcy dużych ośrodków miejskich są niestety stale eksponowani na chorobotwórcze czynniki. Co zrobić, aby uchronić się przed negatywnymi skutkami smogu?

Niebezpieczne zanieczyszczenia powietrza

Przebywanie na świeżym powietrzu czy aktywność w formie spacerów sprzyjają budowaniu kondycji i hartowaniu organizmu. Jednak w przypadku wysokiego poziomu zanieczyszczenia, należy zastanowić się nad zasadnością wychodzenia na dwór czy wietrzenia pomieszczeń.

Zanieczyszczenia powietrza pyłami i ozonem, określane mianem smogu, mogą przyczynić się do pojawienia się różnych chorób w obrębie m.in. dróg oddechowych. Ozon jest gazem o silnych właściwościach toksycznych i aseptycznych. Jeśli pojawia się w nadmiarze we wdychanym powietrzu, staje się niezwykle groźny – nasila powstawanie wolnych rodników w nabłonku drzewa oskrzelowego, co może prowadzić do rozwoju procesów nowotworowych.

Podobnie jest z pyłem zawieszonym – głównym składnikiem smogu, który zawiera substancje toksyczne. Jeśli docierają one do górnych dróg oddechowych i płuc w nadmiarze, stają się niebezpieczne.

Jak zanieczyszczenia powietrza wpływają na stan płuc?

Smog oddziałuje negatywnie nie tylko na układ oddechowy. Niemniej, to właśnie sposób, w jaki oddychasz, należy do najłatwiej zauważalnych skutków zdrowotnych. Przez wdychanie smogu odczuwać możesz liczne dolegliwości ze strony układu oddechowego. Konsekwencjami długotrwałej ekspozycji na ten czynnik są:

• astma,
• przewlekła, obturacyjna choroba płuc – w skrócie nazywanej POChP,
• zakażenia układu oddechowego, w tym górnych i dolnych dróg oddechowych,
• pylica.

W szczególności jesienią i zimą, kiedy poziom zanieczyszczeń powietrza w Polsce jest największy, z uwagi na pracę tysięcy pieców na paliwa stałe, głównie na węgiel, nasilają się zaostrzenia przebiegu choroby obturacyjnej płuc. Może to powodować, że pacjent częściej wymaga hospitalizacji z powodu infekcji dolnych i górnych dróg oddechowych. U osób, które żyją na terenie, gdzie notowany jest najwyższy poziom smogu, pospolite infekcje układu oddechowego stają się przewlekłe. Nierzadko ich objawy są odczuwalne przez wiele tygodni, zaś choroba ma cięższy przebieg i może powodować liczne powikłania.

Dbajmy o swoje płuca – konsultacje u pulmonologa

Polska jest krajem znajdującym się w ścisłej czołówce państw Unii Europejskiej o najwyższym stopniu zanieczyszczenia powietrza. ONZ alarmuje, że smog powoduje do ponad 47 tys. przedwczesnych zgonów rocznie i przyczynia się do skrócenia życia mieszkańców południowej Polski nawet o około rok.

Dlatego tak ważna jest profilaktyka i odpowiednie diagnozowanie oraz leczenie chorób płuc, czym zajmuje się lekarz specjalista pulmonolog. Na wizytę do niego należy zgłosić się przede wszystkim w przypadku występowania:

• świszczącego oddechu,
• zaburzeń oddychania,
• problemów ze złapaniem oddechu nawet przy minimalnym wysiłku,
• uczucia ucisku w klatce piersiowej,
• szybkiej męczliwości,
• krwioplucia,
• nawracających zapaleń płuc.

Do pulmonologa muszą zgłosić się osoby, które mają przewlekły kaszel, chrapią lub palą papierosy. Lekarz osłucha pacjenta i zleci dodatkowe badania, takie jak: RTG płuc, badania krwi, rezonans lub tomografia komputerowa układu oddechowego czy spirometria. Przy podejrzeniu m.in. występowania zmian nowotworowych w płucach przeprowadzana jest też bronchoskopia, czyli badanie endoskopowe dróg oddechowych.