Wiadomości

30 grudnia 2021

Wyzwolili Kościan

103 lata temu w Kościanie, tak jak dziś, padał deszcz. W jego strugach czterdziestu pięciu skautów bez jednego wystrzału rozbroiło 1000-osobowy garnizon i wyzwoliło miasto.

W Kościanie wiadomość o wybuchu powstania postawiła w stan gotowości bojowej harcerzy z Rezerwy Skautowej. Oddział tworzyli pełnoletni skauci, którzy mieli za sobą służbę wojskową oraz dezerterzy z wojska. Początkowo zamierzali pospieszyć na pomoc Poznaniowi, ale otrzymali telefoniczne polecenie działania na własnym terenie.

28 grudnia 1918 roku harcerze dowiedzieli się, że garnizon niemiecki zamierza wywieźć z Kościana broń i amunicje. Dowództwo Rezerwy Skautowej przedstawiło Radzie Ludowej plan przejęcia broni. Ta jednak zdecydowanie odmówiła pomocy i zabroniła podejmowania działań wobec Niemców. Pomocy młodzieży nie udzielił też miejscowy „Sokół”. W tej sytuacji postanowili działać własnymi siłami.

Zbliżała się północ 29 grudnia 1918 roku. Miasto było ciche i ciemne (latarnie uliczne nie dawały światła, bo nie było gazu). Padał deszcz. Szli rozproszeni. Czterdziestu pięciu. Brama garnizonu, zgodnie z umową ze stróżem nocnym była otwarta. Drzwi do magazynu otwarli wytrychem. Przez okna zaczęli podawać broń i po cichutku wynosić ją przez bramę od strony Placu Bernardyńskiego.

,,Każdy z naszych nosił po 6 do 8 karabinów (po 2 na każde ramię, 2 na szyję z przodu i po 1 w każdą rękę, a ciężkie cekaemy niosło dwóch. W ten sposób wynieśliśmy kilkaset (800) karabinów ręcznych, 12 lekkich i 6 c/k, kilkanaście tysięcy naboi karabinowych i do kulomiotów w skrzynkach oraz kilkanaście skrzyń granatów ręcznych’’ – pisał po latach Józef Kamiński, jeden z organizatorów akcji.

Broń składowali na placu przy Rzeźni Miejskiej. Już około drugiej w nocy jeden wóz z bronią pojechał do Krzywinia. Resztę zdobyczy skauci przewieźli do stodoły Władysława Wittiga, właściciela folwarku pod laskiem miejskim. Tak jak po cichu zeszli się, tak po cichu się rozstali. Znów szli ulicami miasta. Rozproszeni, zabłoceni, brudni i... szczęśliwi. W mniej więcej cztery godziny rozbroili niemiecki garnizon i zdobyli broń dla setek powstańców w regionie. To był jedyny tak duży garnizon w okolicy. Ta noc zdecydowała o wszystkim.

30 grudnia zarówno Niemcy, jak i Rada Ludowa stanęli wobec faktów dokonanych. Na wiadomość o zniknięciu broni niemiecki dowódca garnizonu mjr Reymann, zagroził najsurowszymi karami wojennymi, sprawców jednak nie odnalazł. Jeszcze przed południem wydał rozkaz wywiezienia pozostałej broni koleją do Leszna, jednakże nie dopuścili do tego członkowie Rezerwy Skautowej, rekwirując Niemcom całe uzbrojenie na stacji kolejowej.

Wydarzenia te wywołały w mieście ogromne poruszenie i spowodowały zebranie się w ratuszu władz niemieckich i polskich. Po burzliwej debacie podjęto decyzję o przejęciu władzy wykonawczej przez Straż Ludową i ewakuacji garnizonu, bez uzbrojenia, do Niemiec.

Od tej chwili Rezerwa Skautowa stała się pierwszym jawnym oddziałem wojskowym, obejmując w mieście najważniejsze obiekty publiczne. Stację kolejową obsadził pluton Sikory, pocztę - pluton Czaplickiego (centralę telefoniczną obsługiwali między innymi skauci Adam Tomaszewski i Maksymilian Tomaszewski), gmach sądu wraz z więzieniem - pluton Simińskiego. W wyniku sprawnie przeprowadzonej akcji Janusz Czaplicki z Romanem Simińskim, Tadeuszem Simińskim, Leonem Tomaszewskim, Tadeuszem Szyfterem i grupą skautów zaskoczyli i rozbroili w czasie obiadu, w hotelu GeseIlschaftshaus Wiktoria niemieckich oficerów.

Przez lata czyn harcerzy pozostawał w cieniu innych wydarzeń. Skautów nie doceniono ani w II RP, ani w Polsce Ludowej. Należne im miejsce w pamięci przywracane jest od kilkunastu lat. W 1993 roku na bramie szpitala neuropsychiatrycznego zamontowano tablicę pamiątkową, a od 2012 roku, w lutym organizowana jest gra miejska poświęcona wydarzeniom z nocy z 29 na 30 grudnia 1918 roku. (s)

Źródła: Gazeta Kościańska, Muzeum Regionalne w Kościanie

Przysięga Straży Ludowej na Placu Wolności w Kościanie, 16 I 1919 r. Przysięga Straży Ludowej na Placu Wolności w Kościanie, 16 I 1919 r.

Odwach (posterunek) na dworcu w Kościanie wystawiony przez I Kościańską Kompanię Polową, luty 1919 r. Odwach (posterunek) na dworcu w Kościanie wystawiony przez I Kościańską Kompanię Polową, luty 1919 r.

Oczekiwanie na przyjazd misji alianckiej na dworcu w Kościanie, 14 III 1919r. Oczekiwanie na przyjazd misji alianckiej na dworcu w Kościanie, 14 III 1919r.

Już głosowałeś!

Zobacz także:


Komentarze (45)

w dniu 30-12-2021 18:22:06 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Szacun!

Szacun!

w dniu 30-12-2021 19:08:03 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

cześć i chwała

cześć i chwała

w dniu 30-12-2021 19:44:39 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Cha , cha. Rozbroili garnizon? Przecież Niemcy nie byli już zainteresowani Wielkopolską. Bo za nich zadecydowali inni. Co za bzdury. Traktat wersalski został zawarty podczas paryskiej konferencji pokojowej, trwającej od 18 stycznia 1919 roku. Czyli wszyscy doskonale wiedzieli już w grudniu 1918r jak będą ustalone granice międzypaństwowe. W Wersalu. Już na pewno wiedzieli to wcześniej Niemcy,że stracą Wielkopolskę Wiec się w ogóle nie bronili. Bo gdyby było inaczej to żadnego Powstania w Wielkopolsce by nie było. Bo Niemcy by ich zmietli czapkami tych niby powstańców. Nie dorabiać heroizmu.

Cha , cha. Rozbroili garnizon? Przecież Niemcy nie byli już zainteresowani Wielkopolską. Bo za nich zadecydowali inni. Co za bzdury. Traktat wersalski został zawarty podczas paryskiej konferencji pokojowej, trwającej od 18 stycznia 1919 roku. Czyli wszyscy doskonale wiedzieli już w grudniu 1918r jak będą ustalone granice międzypaństwowe. W Wersalu. Już na pewno wiedzieli to wcześniej Niemcy,że stracą Wielkopolskę Wiec się w ogóle nie bronili. Bo gdyby było inaczej to żadnego Powstania w Wielkopolsce by nie było. Bo Niemcy by ich zmietli czapkami tych niby powstańców. Nie dorabiać heroizmu.

w dniu 30-12-2021 20:13:30 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

W Kościanie 80% jeździ za pracą poza Koscian. Leszno,Poznań a nawet Wrocław. Bo tu nie da się zarobić Nie dość ,że poniżej minimum to jeszcze na czarno bez oskładkowania ZUS-u. Dobrze ,ze te niechciane Niemcy nadal są. Bo gdzie byśmy jeździli za chlebem. Z czego by żył Czacz? Gdyby nie złom zwożony z Reichu.

W Kościanie 80% jeździ za pracą poza Koscian. Leszno,Poznań a nawet Wrocław. Bo tu nie da się zarobić Nie dość ,że poniżej minimum to jeszcze na czarno bez oskładkowania ZUS-u. Dobrze ,ze te niechciane Niemcy nadal są. Bo gdzie byśmy jeździli za chlebem. Z czego by żył Czacz? Gdyby nie złom zwożony z Reichu.

w dniu 30-12-2021 20:22:41 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Powstanie Wielkopolskie w grudniu 1918r to była walka o pietruszkę. To nie powstańcy ani Niemcy nie decydowali o tym czy Wielkopolska będzie polska czy niemiecka. Już w roku 1918 granice były wytyczone po kapitulacji Niemiec w I wojnie światowej. A konferencja paryska i potem traktat Wersalski tylko to usankcjonowały. Bez powstania i tak wielkopolska była by po stronie polskiej.

Powstanie Wielkopolskie w grudniu 1918r to była walka o pietruszkę. To nie powstańcy ani Niemcy nie decydowali o tym czy Wielkopolska będzie polska czy niemiecka. Już w roku 1918 granice były wytyczone po kapitulacji Niemiec w I wojnie światowej. A konferencja paryska i potem traktat Wersalski tylko to usankcjonowały. Bez powstania i tak wielkopolska była by po stronie polskiej.

w dniu 30-12-2021 20:33:01 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Powstanie wielkopolskie w 1918r podobnie jak warszawskie 26 lat później to niepotrzebny przelew krwi niewinnych ludzi. O niczym nie zadecydowało . Bo i tak za plecami powstańców możni decydowali Teraz kiedy prąd i gaz drożeje 800% i lad zabiera pieniądze pracowitym ludziom Powstańców brak.

Powstanie wielkopolskie w 1918r podobnie jak warszawskie 26 lat później to niepotrzebny przelew krwi niewinnych ludzi. O niczym nie zadecydowało . Bo i tak za plecami powstańców możni decydowali Teraz kiedy prąd i gaz drożeje 800% i lad zabiera pieniądze pracowitym ludziom Powstańców brak.

w dniu 30-12-2021 20:50:59 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Gdyby nie Wersal to za takie bohaterstwo niemcy na rynku mogliby dla przykładu rozstrzelać 100 niewinnych cywilów.

Gdyby nie Wersal to za takie bohaterstwo niemcy na rynku mogliby dla przykładu rozstrzelać 100 niewinnych cywilów.

w dniu 30-12-2021 21:12:43 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Gdyby nie to ,że Niemcy znali wcześniej wyniki traktatu Wersalskiego. Bo sami o to występowali. To nie byłoby tak gładko. Za jednego zabitego Niemca rozstrzelanych by było 100 niewinnych cywili mieszkańców. Ale Niemcy mimo druzgocącej przewago militarnej nie chcieli walczyć Bo i tak wiedzieli ,że w wersalu Wielkopolska będzie Polska.

Gdyby nie to ,że Niemcy znali wcześniej wyniki traktatu Wersalskiego. Bo sami o to występowali. To nie byłoby tak gładko. Za jednego zabitego Niemca rozstrzelanych by było 100 niewinnych cywili mieszkańców. Ale Niemcy mimo druzgocącej przewago militarnej nie chcieli walczyć Bo i tak wiedzieli ,że w wersalu Wielkopolska będzie Polska.

w dniu 30-12-2021 21:16:54 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

To powstanie wielkopolskie to wyglądało tak jakbym z sąsiadem walczył o pole, o własności którego i tak decydował nie żaden z Nas. A komornik

To powstanie wielkopolskie to wyglądało tak jakbym z sąsiadem walczył o pole, o własności którego i tak decydował nie żaden z Nas. A komornik

w dniu 30-12-2021 21:26:34 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

A Niemcy wypuścili Piłsudskiego z Magdeburga bo mieli jeszcze nadzieje ,ze towarzysz Józef wpłynie jeszcze na Państwa ENTEN-ty i za jego stawiennictwem Wielkopolskę przyłączą do Niemiec. Co zresztą wódz Piłsudski czynił

A Niemcy wypuścili Piłsudskiego z Magdeburga bo mieli jeszcze nadzieje ,ze towarzysz Józef wpłynie jeszcze na Państwa ENTEN-ty i za jego stawiennictwem Wielkopolskę przyłączą do Niemiec. Co zresztą wódz Piłsudski czynił

w dniu 30-12-2021 22:04:11 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

O co tyle draki. To Powstanie to była gra o pietruszkę Już wcześniej przed grudniem 1918r Niemcy i państwa tzw ENTEN-ty dogadały się w sprawie granic międzypaństwowych. W wyniku , których wlkp miała należeć do Polski. Ale co sobie powojowali to ich.

O co tyle draki. To Powstanie to była gra o pietruszkę Już wcześniej przed grudniem 1918r Niemcy i państwa tzw ENTEN-ty dogadały się w sprawie granic międzypaństwowych. W wyniku , których wlkp miała należeć do Polski. Ale co sobie powojowali to ich.

w dniu 30-12-2021 22:10:34 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Matoły musza wbić sobie do głowy ,że za wyjątkiem bitwy pod Cedynią i bitwy pod Grunwaldem Polacy nigdy o niczym w Europie nie decydowali Może jedynie jako najemnicy obcych. Tak jak i teraz decyzje zawsze co do Naszych losów zapadały poza naszymi polskimi głowami. Na szczęście traktakt wersalski był w części korzystny dla Nas.

Matoły musza wbić sobie do głowy ,że za wyjątkiem bitwy pod Cedynią i bitwy pod Grunwaldem Polacy nigdy o niczym w Europie nie decydowali Może jedynie jako najemnicy obcych. Tak jak i teraz decyzje zawsze co do Naszych losów zapadały poza naszymi polskimi głowami. Na szczęście traktakt wersalski był w części korzystny dla Nas.

w dniu 30-12-2021 22:18:42 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

ALE NUMER. Gotowy scenariusz filmu dokumentalnego albo fabularnego. Może dałoby się najpierw możliwie dokładnie opisać a potem zrobić z tego hit na HiT dla Czarnka? My WIELKOPOLANIE mamy się czym pochwalić. Na dodatek obyło się bez ofiar śmiertelnych. I to jest najważniejsze. Polak, sorry Wielkopolanin potrafi.

ALE NUMER. Gotowy scenariusz filmu dokumentalnego albo fabularnego. Może dałoby się najpierw możliwie dokładnie opisać a potem zrobić z tego hit na HiT dla Czarnka? My WIELKOPOLANIE mamy się czym pochwalić. Na dodatek obyło się bez ofiar śmiertelnych. I to jest najważniejsze. Polak, sorry Wielkopolanin potrafi.

w dniu 30-12-2021 22:27:16 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Odbyło się bez ofiar To prawda. Zasługa Niemców. Bo po co mieli o co walczyć Jak Wersal już był znany przed grudniem 1918r. A Poloczki myślały ,że walczą o polską wielkopolskę

Odbyło się bez ofiar To prawda. Zasługa Niemców. Bo po co mieli o co walczyć Jak Wersal już był znany przed grudniem 1918r. A Poloczki myślały ,że walczą o polską wielkopolskę

w dniu 30-12-2021 22:31:08 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Myślę,ze jak PIS odejdzie od władzy. Bo Polacy sami go usuną Bo będzie wielka bieda po wprowadzeniu tego nieładu i wszelakich wieloprocentowych podwyżkach wszystkiego. I dojdzie ugrupowanie Tuska czy Tusko podobnych To to powstanie ujrzy prawdziwe oblicze ie takie jak teraz

Myślę,ze jak PIS odejdzie od władzy. Bo Polacy sami go usuną Bo będzie wielka bieda po wprowadzeniu tego nieładu i wszelakich wieloprocentowych podwyżkach wszystkiego. I dojdzie ugrupowanie Tuska czy Tusko podobnych To to powstanie ujrzy prawdziwe oblicze ie takie jak teraz

w dniu 30-12-2021 22:54:44 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Ten traktakt wersalski to tak jak dzisiejsze postanowienia Unii. Wszystko zapada na linii. Moskwa -Berlin. A Bruksela tylko przyklepuje. Tak było wówczas. Już w roku 1918 dogadały się Niemcy z ENTEN-ta. w sprawie granic A Wersal przyklepał. A Polakom się wydaje ,ze Powstaniem wywalczyli przyłączenie wlkp do Polski.

Ten traktakt wersalski to tak jak dzisiejsze postanowienia Unii. Wszystko zapada na linii. Moskwa -Berlin. A Bruksela tylko przyklepuje. Tak było wówczas. Już w roku 1918 dogadały się Niemcy z ENTEN-ta. w sprawie granic A Wersal przyklepał. A Polakom się wydaje ,ze Powstaniem wywalczyli przyłączenie wlkp do Polski.

w dniu 31-12-2021 06:42:26 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Czyli reasumując - Powstanie Wielkopolskie w naszych dziejach...w naszej polskiej zakłamanej propagandzie, miało być, jako jedynym zwycięskim powstaniem - a okazuje się, że to bajki wymyślone z mchu i paproci...

Czyli reasumując - Powstanie Wielkopolskie w naszych dziejach...w naszej polskiej zakłamanej propagandzie, miało być, jako jedynym zwycięskim powstaniem - a okazuje się, że to bajki wymyślone z mchu i paproci...

w dniu 31-12-2021 10:39:53 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Tutaj dyskusja nie toczy się o to czy powstanie było czy go nie było Bo co do tego wątpliwości nie ma żadnych. Było to jasne. Ginęli powstańcy to też bezdyskusyjne. Pytanie w dyskusji czy to powstanie cokolwiek zmieniło.? Czy i bez niego granice między państwami określone w traktacie wersalskim byłyby takie jakie ustalono. I czy projekt granic miedzypaństwowych był przed grudniem 1918r czy stworzony został dopiero w trakcie konferencji pokojowej w Paryzu rozpoczynajacej się w styczniu 1919r.

Tutaj dyskusja nie toczy się o to czy powstanie było czy go nie było Bo co do tego wątpliwości nie ma żadnych. Było to jasne. Ginęli powstańcy to też bezdyskusyjne. Pytanie w dyskusji czy to powstanie cokolwiek zmieniło.? Czy i bez niego granice między państwami określone w traktacie wersalskim byłyby takie jakie ustalono. I czy projekt granic miedzypaństwowych był przed grudniem 1918r czy stworzony został dopiero w trakcie konferencji pokojowej w Paryzu rozpoczynajacej się w styczniu 1919r.

w dniu 31-12-2021 12:29:12 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Dziwna ta dyskusja. Coś jakby nie wielkopolanie to pisali...

Dziwna ta dyskusja. Coś jakby nie wielkopolanie to pisali...

w dniu 31-12-2021 20:17:08 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

W demokracji jest tak ,że każdy ma prawo do dyskusji Ludzie mądrzy, inteligentni wymieniają się poglądami i spostrzeżeniami A Ci , którym brak wiedzy i argumentów uruchamiają w dyskusji inwektywy .

W demokracji jest tak ,że każdy ma prawo do dyskusji Ludzie mądrzy, inteligentni wymieniają się poglądami i spostrzeżeniami A Ci , którym brak wiedzy i argumentów uruchamiają w dyskusji inwektywy .

w dniu 31-12-2021 20:28:42 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Piłsudski chciał oddać Wielkopolskę Niemcom. Gdy w Poznaniu wybuchło Powstanie Wielkopolskie, heroiczny zryw mieszkańców był wielkim znakiem zapytania. Czy się uda? Co będzie dalej? Bo najpierw była nierówna walka. Pobici w czasie I wojny światowej Niemcy, w końcówce 1918 roku dysponowali bowiem ogromnym potencjałem militarnym. Piłsudski wiedział o tym. Dlatego rząd przezornie nie udzielił powstańcom pomocy. Jak twierdzono, ułożył się z Niemcami i w zamian za wypuszczenie go z twierdzy w Magdeburgu kilka tygodni wcześniej, zrezygnował z walki o Wielkopolskę. Takie polskie.

Piłsudski chciał oddać Wielkopolskę Niemcom. Gdy w Poznaniu wybuchło Powstanie Wielkopolskie, heroiczny zryw mieszkańców był wielkim znakiem zapytania. Czy się uda? Co będzie dalej? Bo najpierw była nierówna walka. Pobici w czasie I wojny światowej Niemcy, w końcówce 1918 roku dysponowali bowiem ogromnym potencjałem militarnym. Piłsudski wiedział o tym. Dlatego rząd przezornie nie udzielił powstańcom pomocy. Jak twierdzono, ułożył się z Niemcami i w zamian za wypuszczenie go z twierdzy w Magdeburgu kilka tygodni wcześniej, zrezygnował z walki o Wielkopolskę. Takie polskie.

w dniu 01-01-2022 13:35:06 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Teraz to by trzeba było wyzwolić się z obecnego rządu." Polak ma być tak biedny, że ma ***** za miskę Ryżu " spełniają się słowa wypowiedziane naszego obecnego Premiera. Nikt Niemców nie lubi czy Angoli ale większość uczy się ich języka i ucieka stąd, mamy piękną Historię naszego kraju, lecz tylko Historię bo obecnie tworzy się dramat.

Teraz to by trzeba było wyzwolić się z obecnego rządu." Polak ma być tak biedny, że ma ***** za miskę Ryżu " spełniają się słowa wypowiedziane naszego obecnego Premiera. Nikt Niemców nie lubi czy Angoli ale większość uczy się ich języka i ucieka stąd, mamy piękną Historię naszego kraju, lecz tylko Historię bo obecnie tworzy się dramat.

w dniu 01-01-2022 22:15:18 napisał:
zgłoś komentarz
×
Zgłaszasz poniższy komentarz:

Tyle wyszło z tych rządów PIS-u ,ze tęsknimy w Welkopolsce za Wilchelmnem i Bismarckiem w tej IV RP PIS-owskiej

Tyle wyszło z tych rządów PIS-u ,ze tęsknimy w Welkopolsce za Wilchelmnem i Bismarckiem w tej IV RP PIS-owskiej

STOP HEJTOWI - PAMIĘTAJ - NIE JESTEŚ ANONIMOWY!
Jeśli zamierzasz kogoś bezpodstawnie pomówić, wiedz, że osobie pokrzywdzonej przysługuje prawo zgłoszenia tego faktu policji, której portal jest zobligowany wydać numer ip Twojego komputera: 3.144.42.174

Internauci piszący komentarze ponoszą za nie pełną odpowiedzialność karną i cywilną. Redakcja zastrzega sobie prawo do ingerowania w treść komentarzy lub ich całkowitego usuwania jeżeli: nie dotyczą one artykułu, są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, naruszają normy prawne lub obyczajowe.

Dodaj komentarz
Powrót do strony głównej
×

Dodaj wydarzenie

Wydarzenie zostanie opublikowane po zatwierdzeniu przez moderatora.

Dane do wiadomości redakcji
plik w formacie jpg, max 5 Mb
Zgłoszenie zostało wysłane - zostanie opublikowane po akceptacji administratora.
UWAGA: W przypadku imprez o charakterze komercyjnym zastrzegamy sobie prawo do publikacji po uzgodnieniu ze zgłaszającym opłaty za promowanie danego wydarzenia.