Adam Tomaszewski nie żyje

W miniony weekend w Kościanie, po krótkiej chorobie, zmarł honorowy obywatel Kościana, obieżyświat i pisarz Adam Tomaszewski. Odszedł w dniu swych 84 urodzin.
(GK nr 183 z 14.08.2002)

Tomaszewski zaniemógł podczas odpoczynku w górach. Przewieziony do Kościana, zmarł w piątek 9 sierpnia 2002 roku o godzinie 22.05. Zostawił po sobie kilkadziesiąt książek, dziesiątki reportaży i felietonów. Za dwa tygodnie, 30 sierpnia, miał być obecny na premierze sztuki Teatru 112, opracowanej na podstawie jego wspomnień - ,,Młodość została nad Obrą’’. Współuczestniczył w tworzeniu tego spektaklu. Nie doczekał. W październiku ubiegłego roku, podczas ostatniego spotkania z czytelnikami w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Kościanie powiedział:

- To już nie to miasto, ale jest w nim coś takiego, jakiś genius loci, atmofera, że mnie tu ciągle ciągnie.

Adam Tomaszewski urodził się w Kościanie 9 sierpnia 1918 roku. Tu debiutował w ,,Gazecie Polskiej’’ reportażami z obozów harcerskich. Tu też zdał maturę w Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki. Studia w Akademii Weterynaryjnej we Lwowie przerwała mu wojna. Walczył w Armii Krajowej, ukończył Podziemną Szkołę Podchorążych Piechoty, a za udział w Powstaniu Warszawskim odznaczony został Krzyżem Walecznych. Był więźniem jenieckich obozów w Sandbostel i w Westertimke. W 1948 roku wyemigrował do Kanady, gdzie przez wiele lat zarabiał na życie pracując fizycznie. W 1950 roku zdobył magisterium z filozofii na wydziale slawistyki uniwersytetu w Ottawie. W latach sześćdziesiątych był członkiem Konfraterni Artystów ,,Smocza Jama’’, współredagował Dodatek Literacki do ,,Głosu Polskiego’’. Był jednym z założycieli Polskiego Funduszu Wydawniczego w Kanadzie i przez 12 lat jego bardzo aktywnym działaczem. Przez rok (1976-1977) by redaktorem ,,Głosu Polskiego’’. Publikował swe prace w wielu pismach emigracyjnych, między innymi w londyńskich „Wiadomościach”, „Przeglądzie Polskim”, „Oficynie Poetów i Malarzy”. Od 1986 członek Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Uhonorowany nagrodami w Toronto: ,,Związkowca’’ w 1958 roku, rok później ,,Głosu Polskiego’’ oraz w 1990 roku Fundacji im. Nelly i Władysława Turzańskich - ,,Za całokształt osiągnięć literackich, stanowiących ważny, wzbogacający nasz zapis doświadczeń polskich losów w kraju i na obczyźnie’’. W Londynie w 1981 roku otrzymał nagrodę ,,Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie”. W Kościanie odznaczony medalem ,,Ziemia Kościańska Swemu Miłośnikowi’’ Fundacji Henryka Florkowskiego i jego synów Andrzeja i Wojciecha. W 1995 roku otrzymał Nagrodę Twórczą Miasta Kościana. W Kościanie znany głównie z kościańskich wspomnień młodości. Odwiedził Kościan przelotnie w 1960 roku. Jego kolejny przyjazd do rodzinnego miasta poprzedziło w 1996 roku sympozjum naukowe na temat Jego twórczości. Tego też roku po raz pierwszy w Polsce ukazały się wspomnienia ,,Młodość została nad Odrą’’. W 1997 roku w Miejskiej Bibliotece Publicznej spotkał się z kościańskimi czytelnikami i kolegami z młodych lat. Został honorowym obywatelem miasta. A redakcja ,,Wiadomości Kościańskich’’ uhonorowała go nagrodą ,,Za nieprzeciętność’’. Jesienią 1999 roku odbyło się w bibilotece kolejne spotkanie autorskie, połączone z promocją ,,Ileż to dni, ileż to lat’’. We wrześniu 2000 roku Tomaszewski przywiózł ze sobą do Kościana zbiór szkiców kanadyjskich pod tytułem ,,Krzyk dzikiej gęsi’’. Po raz ostatni z kościaniakami spotkał się 11 października 2001 roku. Zostawił po sobie oprócz wymienionych już książek także: ,,Śpiew Syren’’, ,,Wiosna u Wielkich Jezior’’, ,Chleba naszego powszedniego’’, ,, Ze sceny i estrady’’, ,,Szkunery i wyspy’’, ,, Gdzie jesteś Itako’’, „Gorzko pachną piołuny’’, ,,I to jest Meksyk’’, ,,Kowboje, Apasze, Mormoni’’ oraz ,,Toronto, Tronto, Trana’’. (Al)