Bez burmistrza

Wojewoda Wielkopolski wystosował do Rady Miejskiej Kościana pismo z informacją o wygaśnięciu mandatu burmistrza Michała Jurgi

Powodem utraty stanowiska jest dwudniowe spóźnienie w złożeniu oświadczenia majątkowego i informacji o działalności gospodarczej prowadzonej przez małżonkę.

Nazwisko burmistrza Kościana pojawiło się na długiej liście wojewody we wtorek, 23 stycznia. O wygaśnięciu mandatu Michał Jurga dowiedział się tego dnia od dziennikarzy.
- Wstrząsnęło to mną. Przecież do wypełniania oświadczenia zabrałem się dwa dni po zaprzysiężeniu, a przekazałem je do wysłania przed świętami Bożego Narodzenia. Dlatego nie mogłem uwierzyć w prawdziwość tej informacji – mówi burmistrz Michał Jurga.

A jednak informacja się potwierdziła. Zdaniem wojewody burmistrz Kościana złożył oświadczenia dwa dni po terminie. Przypomnijmy, że krytykowane przez specjalistów zapisy ustawowe nakładają na burmistrzów obowiązek złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym w terminie 30 dni od dnia złożenia ślubowania oraz złożenia oświadczenia o prowadzonej działalności gospodarczej przez małżonków w terminie 30 dni od dnia wyboru. Nie złożenie oświadczeń bądź złożenie ich po terminie powoduje wygaśnięcie mandatu, co skutkuje koniecznością przeprowadzenia nowych wyborów.

- Oświadczenia przekazałem do wysłania 18 grudnia, a więc w terminie. Było to oświadczenie o moim stanie majątkowym oraz oświadczenie o działalności gospodarczej prowadzonej przez żonę. Niestety, jak wynika z dokumentów kancelaryjnych, oświadczenia zostały wysłane jedenaście dni później, czyli 29 grudnia – wyjaśnia Michał Jurga.
Na potwierdzenie tych słów burmistrz może okazać się notatką służbową sporządzoną przez pracownika, który przetrzymał oświadczenie.

Po upublicznieniu wiadomości o wygaśnięciu mandatu w radiu i na stronach internetowych ,,Gazety Kościańskiej’’ posypały się pierwsze komentarze. Najczęściej zarzucano burmistrzowi, że nie dopatrzył sprawy oraz, że powinien osobiście wysłać oświadczenia.
- Co chwilę wraca poczucie, że nie dopilnowałem wykonania polecenia. Sprawując funkcje urzędnicze zawsze ufałem współpracownikom i nigdy się nie zawiodłem. To pierwszy taki przypadek. Dziś wiem, że samo zaufanie nie wystarczy. Trzeba jeszcze sprawdzać, czy ktoś tego zaufania nie nadużył – mówi Jurga.

Burmistrz odpiera z kolei zarzuty, że powinien osobiście zanieść na pocztę list do wojewody.
- Przecież to czynność urzędowa, a nie prywatna. Oświadczenie składał burmistrz, a nie Michał Jurga. Organem pomocniczym burmistrza jest urząd i to za jego pośrednictwem burmistrz wykonuje swoje uprawnienia i obowiązki. Ponadto oświadczenie po sprawdzeniu przez wojewodę umieszczane jest na stronach Biuletynu Informacji Publicznej prowadzonego przez urząd – wyjaśnia burmistrz.

W komentarzach internautów pojawił się też wątek zwolenników spiskowej teorii dziejów, którzy zastanawiali się, czy ktoś oświadczeń burmistrza nie przetrzymał specjalnie. Jedna z gazet nazwała to zdarzenie sabotażem i doszukiwała się kolejnych przykładów działania ,,układu’’ nastawionego na zniszczenie Jurgi.
- Ta interpretacja jest nie do przyjęcia. To pomyłka pracownika, który proszę mi wierzyć, jest wstrząśnięty i załamany skutkami tej pomyłki. Nie dopatrzyłem się tu, ani złej woli, ani zaniechania wykonania powierzonych pracownikowi obowiązków. Wierzę, że była to pomyłka polegająca na błędnej interpretacji przepisów. Inną sprawą są brzemienne skutki tej pomyłki - ocenia Michał Jurga.

Na pytanie jak się czuje w tej sytuacji burmistrz długo milczy.
- Targają mną sprzeczne odczucia. Z jednej strony mam do siebie żal, że nie sprawdziłem, czy wykonano moje polecenie, z drugiej wiem że oświadczenia wypełniłem na czas i prawidłową drogą służbową przekazałem do wysłania – mówi Jurga. – Ten stan zawieszenia i niejasności prawne utrudniają też zarządzanie miastem i to o wiele ważniejszy problem. Trzeba jednoznacznie określić w jaki sposób w ponad stu gminach ma być teraz sprawowana władza. Najważniejsze, aby mieszkańcy mieli pewność ważności wszystkich decyzji administracyjnych z tego okresu.

Wieści ze stolicy wskazują, że szanse na przywrócenie terminów lub abolicję są niewielkie, stąd najważniejsze pytanie jakie należy zadać burmistrzowi, który w drugiej turze wyborów zdobył zaufanie ponad 72 procent wyborców, dotyczy chęci ponownego ubiegania się o urząd.

- To trudne pytanie. Od siedmiu tygodni zajmuję się porządkowaniem miasta, którego stan nie jest najlepszy. I nagle pojawił się problem, którego się nie spodziewałem. Czuję się z tym bardzo źle, ale przede wszystkim muszę odpowiedzieć sobie na pytanie jak powinienem postąpić, aby pięć tysięcy kościaniaków, którzy oddali na mnie głos nie miało poczucia, że głos ten zmarnowało. Nie mogę zawieść wyborców. Ostateczną decyzję podejmę po wyjaśnieniach jakie na najbliższej sesji złożę Radzie Miejskiej. Poddam się ocenie radnych i wysłucham ich opinii. Moja decyzja musi być zgodna z wolą moich wyborców – wyjaśnia Michał Jurga.

***

Burmistrz oceniając sytuację czuje przede wszystkim irytację obowiązującym systemem prawnym. A ściślej jego zawiłością i brakiem przejrzystości. To główne problemy z jakimi się boryka zarządzając miastem. I one też skutkować będą nowymi wyborami. Dziś prawie wszyscy specjaliści uznają, że bezwzględna sankcja utraty mandatu, bez jakiejkolwiek gradacji kar, jest zbyt daleko idąca i może być sprzeczna z konstytucją. Wszyscy zapewniają, że po kolejnych wyborach takiej sytuacji już nie będzie. Niestety, polityczny spór o fotel prezydenta stolicy przysłonił ustawodawcy ogólnopolską skalę problemu i nie można liczyć na naprawę systemu prawnego w sposób, który uchroniłaby nas przed ponad setką nowych wyborów. Według danych MSWiA około 700 samorządowców nie złożyło lub spóźniło się ze złożeniem wymaganych przez prawo oświadczeń. Wśród nich znajduje się 174 wójtów, burmistrzów i prezydentów.
Przykład burmistrza Kościana wskazuje, że powodów spóźnienia się ze złożeniem oświadczeń może być wiele i że mogą one nie mieć niczego wspólnego ze złą wolą samorządowców, bądź ich kompetencjami. Dyskusja na temat społecznych skutków zapisów o natychmiastowej utracie mandatów trwać będzie przez wiele miesięcy. Czy jej wynikiem będzie mądra nowelizacja prawa? Wsłuchując się w stołeczną wrzawę trudno być optymistą. Może jednak ta kosztowna lekcja zmusi ustawodawcę do lepszej pracy?

Paweł Sałacki

Oświadczenie Burmistrza Miasta Kościana
Oświadczenie o działalności gospodarczej prowadzonej przez małżonka oraz umowach cywilnoprawnych zawartych przez małżonka, złożyłem w Wydziale Organizacyjnym w dniu 18 grudnia 2006 r. celem wysłania do Wojewody Wielkopolskiego.
Po dokonaniu przez Wojewodę analizy przedłożonych oświadczeń, dotarła do mnie informacja o nie złożeniu przeze mnie w terminie w/w oświadczenia.
W związku z powyższym dokonałem sprawdzenia terminów wysłania z Urzędu Miejskiego wymaganych oświadczeń do Wojewody Wielkopolskiego.
Z dokumentów kancelaryjnych wynika, że oświadczenie zostało wysłane w dniu 29 grudnia tj. z 2-dniowym opóźnieniem.
Prowadzący sprawy oświadczeń pracownik urzędu w związku z błędną interpretacją przepisu art.24j ust.3 oraz art. 24h ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym wysłał w/w oświadczenie (wymagany termin 27.12.2006 r.) łącznie z moim oświadczeniem majątkowym, którego termin składania był późniejszy tj. do dnia 4 stycznia 2007 r.
Michał Jurga
Burmistrz Miasta Kościana

Informacja Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego

1. W związku z nieterminowym złożeniem oświadczeń majątkowych przez przewodniczących rad gmin, wojewoda wielkopolski Tadeusz Dziuba skierował do odpowiednich rad gmin i powiatów pisma informujące o zaistniałych faktach, wskazując na obowiązek podjęcia przez te rady uchwał stwierdzających wygaśnięcie mandatów.
Pisma zawierające powyższe informacje skierowane zostały do rad gmin: Białośliwie, Borek Wielkopolski, Bralin, Chocz, Chodzież (gmina wiejska), Chodzież (miasto), Damasławek, Gniezno (miasto), Gołuchów, Grodziec, Jaraczewo, Kaźmierz, Kłodawa, Kobyla Góra, Komorniki, Kostrzyn, Koźmin Wielkopolski, Krzymów, Lisków, Lubasz, Luboń, Łęka Opatowska, Miedzichowo, Mieścisko, Nekla, Nowe Miasto nad Wartą, Nowe Skalmierzyce, Obrzycko (gmina wiejska), Osieczna, Ostrów Wielkopolski, Perzów, Piła, Pobiedziska, Pogorzela, Połajewo, Przedecz, Puszczykowo, Pyzdry, Rakoniewice, Raszków, Ryczywół, Rzgów, Skulsk, Stawiszyn, Suchy Las, Wierzbinek oraz Zaniemyśl.
Pisma takie przesłano też radom powiatów: czarkowsko-trzcianeckiego, gnieźnieńskiego, kępińskiego, pleszewskiego, średzkiego i wolsztyńskiego.
Przewodniczący rady w Gostyniu złożył oświadczenia błędnie podając, iż żona zawarła umowę cywilno-prawną, choć w rzeczywistości zawarła umowę o pracę i to w okresie przed wyborem męża do rady. W związku z tym nie był zobowiązany do złożenia przewidzianego ustawą oświadczenia i tym samym nie podlega restrykcji przewidzianej w ordynacji wyborczej.
Wbrew pierwotnej ocenie przypadku, przewodniczący rad miasta Obrzycko i gminy Niechanowo dochowali ustawowego terminu złożenia oświadczeń.
2. Rady odpowiednich gmin poinformowano o fakcie nieterminowego złożenia oświadczeń przez wójtów i burmistrzów. Są to gminy: Blizanów, Dobrzyca, Drawsko, Jaraczewo, Kłodawa, Kościan, Koźminek, Książ Wielkopolski, Lisków, Lubasz, Łobżenica, Malanów, Mosina, Oborniki, Okonek, Osieczna, Ostrowite, Pniewy, Perzów, Rychtal, Środa Wielkopolska, Strzałkowo, Sulmierzyce, Tarnowo Podgórne, Wągrowiec (gmina), Wijewo, Witkowo, Włoszakowice i Zaniemyśl.
W związku z nieterminowym złożeniem oświadczenia majątkowego przez starostę, pismo przesłano radzie powiatu kępińskiego.
3. Ustawy o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym oraz o samorządzie województwa nakładają na przewodniczących organów stanowiących tych jednostek, a także na wójtów, starostów i marszałka obowiązek złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym w terminie 30 dni od dnia złożenia ślubowania albo od dnia wyboru przez radę (w przypadku starostów i marszałka). Ponadto przepisy zobowiązują do złożenia oświadczenia o prowadzonej działalności gospodarczej przez małżonków i umowach cywilno-prawnych zawartych przez ich małżonków, jeżeli umowy te zawarte zostały z organami gminy lub gminnymi osobami prawnymi w terminie 30 dni od dnia wyboru. Niezłożenie oświadczeń bądź złożenie ich po terminie w przypadku wójtów i przewodniczących rad powoduje wygaśnięcie mandatu, a w przypadku starostów i marszałka województwa odwołanie przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego.

GK 5/2007