Cmentarze Kościana

W Kościanie istnieją obecnie trzy czynne cmentarze, ale ludzka pamięć i dokumenty wskazują na istnienie w przeszłości wielu innych miejsc pochówku.

W 2011 roku, pod szyldem biblioteczki „Wiadomości Kościańskich”, ukazała się książka Jana Pawickiego zatytułowana „Cmentarze Kościana”. Opisano w niej cmentarze katolickie przy ul. Bączkowskiego i Koszewskiego, cmentarz komunalny, cmentarz żydowski mieszczący się niegdyś przy ul. Piaskowej oraz założony podczas okupacji niemieckiej cmentarz w Kiełczewie. 

Wspomniał też o dawnych miejscach pochówku przy kościele farnym i nieistniejących dziś kościołach: dominikańskim, św. Krzyża, św. Anny i Bożego Ciała (link do tekstu o cmentarzu) oraz o cmentarzu cholerycznym na terenie obecnego parku miejskiego. Publikację kończy „kościańska lista zgonów” z biogramami osób, które zapisały się w historii miasta i spoczywają na czynnych do dziś cmentarzach. 

Najstarszym istniejącym cmentarzem w Kościanie jest cmentarz katolicki przy ul. Bączkowskiego nazywany „starym”. Przylega do Parku Miejskiego, a jego powierzchnia wynosi 2,23 ha. Powstał w połowie XIX wieku. Cmentarz jest wpisany do rejestru zabytków, a na jego terenie znajduje się wiele grobów osób zasłużonych dla miasta i Ziemi Kościańskiej, a także kwatery zbiorowe i pomniki upamiętniające tych mieszkańców Ziemi Kościańskiej. W przeszłości na cmentarzu chowani byli głównie Polacy, ale chowano tam także osoby narodowości niemieckiej, o czym świadczą zachowane do dzisiaj groby.

W okresie I wojny światowej na cmentarzu zostało pochowanych także wielu żołnierzy - jeńców narodowości rosyjskiej i francuskiej. W połowie 1942 roku został zamknięty i utworzono oddzielny cmentarz w Kiełczewie wyłącznie dla ludności polskiej. Po zakończeniu II wojny światowej cmentarz został ponownie otwarty i stał się m.in. miejscem pochówku tych osób, które zostały ekshumowane z cmentarza w Kielczewie. Cmentarz ponownie zamknięto w roku 1972, i otwarto w 1991 roku.

Nowy cmentarz katolicki przy ulicy Koszewskiego powstał w połowie XIX wieku i pierwotnie należał do samodzielnej Ewangelickiej Gminy Kościelnej. Cmentarz przylega do parku oraz cmentarza komunalnego. Ma kształt prostokątna o wymiarach 150x130 m i powierzchnię 1,99 ha. Do 30 czerwca 1942 roku użytkowany był przez gminę ewangelicką. Od 1 lipca 1942 roku na podstawie decyzji niemieckiego burmistrza Kościana cmentarz przeszedł na własność miasta. Pierwszy po II wojnie światowej pogrzeb na tym cmentarzu odbył się 3 listopada 1948 roku. Do wyróżniających się na tym cmentarzu budowli należy Mauzoleum ofiar drugiej wojny światowej oraz kwatera i pomnik poległych żołnierzy sowieckich.

W bezpośrednim sąsiedztwie nowego cmentarza położony jest cmentarz komunalny o powierzchni ponad 8 hektarów. Pierwszego pochówku dokonano tam 13 listopada 1971 r. Do momentu powstania książki Jana Pawickiego (wiosna 2011) pochowano na nim 6500 osób.

W pamięci mieszkańców jest jeszcze znajdujący się na tyłach mleczarni cmentarz szpitala psychiatrycznego, z którego w 2006 roku ekshumowano szczątki 1140 osób (link do tekstu o cmentarzu).

Odnotujmy, że na wszystkich działających w Kościanie cmentarzach można odnaleźć miejsca pochówku korzystając z narzędzi internetowych. Pochowani na cmentarzach katolickich ujęci są w bazie, którą można przeszukiwać na stronie kościańskiej fary (LINK DO STRONY), a w miejsce pochówku na cmentarzu komunalnym można odnaleźć na stronie koscian.grobonet.com 

Fotografie Bogdana Ludowicza pochodzą z książki „Cmentarze Kościana”

Już głosowałeś!