Przejrzysta Polska

Finał akcji

Pod koniec 2004 roku ,,Gazeta Kościańska’’ w porozumieniu z organizatorami programu „Przejrzysta Polska” nakłaniała samorządy Ziemi Kościańskiej do udziału w tej akcji społecznej. Na nasz apel odpowiedziały władze powiatu, miasta Kościana oraz gmin Czempiń, Krzywiń i Śmigiel. Wszyscy, z wyłączeniem Czempinia, w terminie wykonali nałożone na samorządy zadania i 4 marca otrzymali certyfikaty ,,przejrzystości’’.

O tym, jak zasady przejrzystości wcielał w życie powiat kościański informowaliśmy w ubiegłym tygodniu. Dziś informacje o trzech gminach, które zdobyły certyfikat. Przypomnijmy, że każdy z uczestników akcji musiał zrealizować sześć obowiązkowych zadań, z których każde przypisane było jednej z zasad dobrego rządzenia. Były to zasady przejrzystości, przewidywalności, rozliczalności, fachowości, partycypacji społecznej i braku tolerancji dla korupcji. Cześć gmin zrealizowała także po kilka zadań dodatkowych zaproponowanych przez organizatorów.

Śmigiel
Zdaniem burmistrza Józefa Cieśli, wiele z zadań opisanych w programie było w Śmiglu realizowane od lat. Przystąpienie do akcji pozwoliło jednak na uporządkowanie procedur, nazwanie ich w taki sam sposób jak w innych gminach oraz na modyfikację niektórych zachowań.
- Na co dzień nie mamy czasu, aby zastanawiać się nad rzeczami wydawałoby się oczywistymi. Przystępując do programu sami się przymusiliśmy do chwili refleksji i do udoskonalenia wielu działań. Opracowane przez organizatorów standardy pozwoliły uporządkować wiele drobnych spraw, które wpływają na jakość zarządzania gminą i stopień społecznej kontroli nad naszą pracą – mówi burmistrz Józef Cieśla.
Burmistrz podkreśla, że satysfakcji z otrzymania certyfikatu towarzyszy poczucie odpowiedzialności za utrzymanie standardów i świadomość wyższych oczekiwań ze strony mieszkańców.
- Przyjęliśmy na siebie dodatkowe zadania, by wyjść naprzeciw społecznym oczekiwaniom. Informacje o tym co urząd robi są powszechnie dostępne i wszyscy mogą się z nimi zapoznać. Szczegóły publikujemy w Biuletynie Informacji Publicznej na śmigielskim portalu internetowym. Wśród nowości, które zagościły w urzędzie na stałe z zadowoleniem przyjęto zasadę naboru pracowników samorządowych w drodze konkursów. Będziemy także publikować informator „Skąd mamy i na co wydajemy pieniądze”, by każdy mógł się dowiedzieć na co przeznaczone są jego podatki. Część zadań z programu wcieliły w życie także samorządowe szkoły – mówi Wanda Jakubowska, sekretarz gminy, która bezpośrednio zajmowała się wprowadzaniem Śmigla do „Przejrzystej Polski”.

Krzywiń
Również tutaj wprowadzenie w życie zasad ,,Przejrzystej Polski’’ nie stanowiło większego problemu.
- Dla naszego urzędu to żadne nowości. Zawsze prowadziliśmy politykę jawności – wyjaśnia burmistrz Krzywinia Paweł Buksalewicz. - Niemniej była to okazja do porządkowania pewnych rzeczy i dopasowania ich do określonych standardów.
Jak w wielu gminach, także w Krzywiniu, wszystkie procedury opisano w na stronie internetowej, dzięki czemu petent zanim pojawi się w urzędzie może sprawdzić jakie dane są niezbędne do załatwienia określonej sprawy i zgłosić się już z gotowym wnioskiem.
Podczas wdrażania projektu opracowano kodeks etyczny urzędników i radnych oraz zasady postępowania w przypadku skarg.
- Wiele zadań było dla nas formalnością, ale uczestnictwo w ,,przejrzystej Polsce’’ uczuliło pracowników na pewne, czasem drobne, ale ważne rzeczy – dodaje Buksalewicz.
Najistotniejsze wiadomości urzędowe trafiają do tablic informacyjnych rozlokowanych w poszczególnych wsiach, a dostęp do stron internetowych urzędu i Biuletynu Informacji Publicznej ułatwiają punkty bezpłatnego dostępu do Internetu. Ogólnodostępne stanowiska komputerowe już działają w Klubie Floriana, a lada dzień zostaną uruchomione także przy bibliotekach w Lubiniu i Bieżyniu.
Wdrożenie programu pozwoliło na opracowanie czytelnych form naboru do pracy w urzędzie.
- Jeszcze w tym roku czeka nas nabór. Przyjęte zasady rekrutacji pracowników zobowiązują do podania jasnych kryteriów oceny i ułatwią wybór osób najbardziej kompetentnych – zaznacza burmistrz Krzywinia.
Trudne do zrealizowania okazało się zadanie utworzenia punktu informacyjnego dla mieszkańców. W zabytkowej kamienicy, w której mieści się magistrat trudno znaleźć dla niego miejsce.
- Mam nadzieję, że punkt utworzymy. Nie będzie to jednak lada, tak jak w większości urzędów, ale osobne pomieszczenie - mówi Paweł Buksalewicz.

Kościan
Dostosowanie kościańskiego magistratu do standardów programu ,,Przejrzysta Polska’’, było być może najłatwiejsze, ponieważ znaczna ich część wdrożona była jeszcze w poprzedniej kadencji samorządu. Punkt informacyjny dla mieszkańców oraz karty ze szczegółowym opisem wszystkich załatwianych w urzędzie spraw dostępne są od kilku lat. Kościan może się też poszczycić dobrym internetowym Biurem Obsługi Mieszkańca.
- Dostosowywanie działalności urzędu do wymogów programu rozpoczęło się 8 listopada 2004 roku, czyli w dniu podjęcia przez burmistrza Jerzego Bartkowiak decyzji o przystąpieniu do akcji. Szczegółowe opisanie standardów pozwoliło na uporządkowanie działań, które realizujemy od lat i dostosowanie ich do nowych, które wcieliliśmy w życie realizując program ,,Przejrzysta Polska’’ – mówi naczelnik Maria Pawłowska, koordynująca realizację programu w kościańskim urzędzie.
I tutaj opracowano kodeks etyczny pracowników urzędu. Przygotowano program współpracy z organizacjami pozarządowymi. Wprowadzono procedury naboru na każdy wakat w urzędzie. Przygotowano także gminny katalog firm.
- Każdą z zasad programu realizowaliśmy przy pomocy kilku szczegółowych działań. Wszystko, co wdrożyliśmy, jak również procedury dochodzenia do obowiązujących dziś rozwiązań, znaleźć można w internetowym Biuletynie Informacji Publicznej. Myślę, że warto tam zajrzeć, aby poznać standardy nowoczesnego urzędu – zachęca Maria Pawłowska.

Województwo i kraj
W akcji ,,Przejrzysta Polska’’ udział wzięło 78 z 257 wielkopolskich samorządów. Akcję ukończyła ponad połowa uczestników, co oznacza, że 16% samorządów w Wielkopolsce posiada certyfikat przejrzystości.
- Część samorządów, niestety, nie dało rady, lecz im również należą się słowa uznania. Zrealizowanie przynajmniej jednego zadania lub chociażby próba - to już wiele... – czytamy na stronie poznańskiego ośrodka Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, która koordynowała akcję w Wielkopolsce.
To zdanie jest szczególnie ważne dla urzędników z Czempinia, którym sztuka terminowego sprostania wszystkim wymogom akcji nie powiodła się. Ale kilka zrealizowanych zadań, jak chociażby punkt informacyjny i karty z opisem procedur, wpisały się już w świadomość mieszkańców gminy. Jak nas zapewniła burmistrz Dorota Lew - również pozostałe zadania zostaną zrealizowane, tyle że po terminie określonym w regulaminie akcji.
- Z przedstawicielami Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Fundacji im. Batorego postanowiliśmy odpowiedzieć na korupcję, tworząc program pozytywny, aby dać szansę polskim samorządowcom, by pokazali, że potrafią sprawować władzę w sposób uczciwy - powiedział na uroczystości wręczenia certyfikatów przejrzystości Piotr Pacewicz, zastępca redaktora naczelnego ,,Gazety Wyborczej’’. - Przyjęliśmy model sześciu zasad dobrego, przejrzystego rządzenia i zaproponowaliśmy go samorządom. Spodziewaliśmy się góra 150-200 zgłoszeń. Na początku 2005 roku mieliśmy na liście 764 gminy i powiaty, prawie jedną trzecią wszystkich. A przecież program wymagał ogromnej, żmudnej pracy.
403 gminy i powiaty zaliczyły już wszystkie zadania i otrzymają dzisiaj dyplom ukończenia akcji „Przejrzysta Polska”. Panie i panowie to wielki zaszczyt, że wzięliście udział w naszej akcji. Dziękujemy i gratulujemy! (s, tj, h)

GK nr 12/2006