Magazyn koscian.net
2004-10-13 12:02:07Tu jest jak w domu
Dziewięć lat temu w Kościanie powstały Warsztaty Terapii Zajęciowej. Jest to jedyna placówka w powiecie kościańskim i jedna z pierwszych w byłym województwie leszczyńskim
W całej Polsce działa ponad 500 warsztatów, z których korzysta ponad 16 tysięcy osób niepełnosprawnych w znacznym i umiarkowanym stopniu niezdolnych do pracy. WTZ są dla nich szansą na rozwój i godne życie. Pierwsze warsztaty zaczęły powstawać w 1991 r. po uchwaleniu ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. W WTZ osoby niepełnosprawne zdobywają nowe umiejętności i przygotowują się do samodzielnego życia.
- Jest to dla nas pewne zagrożenie. Standard naszej działalności znacznie się wtedy obniży – mówi Maria Smelkowska, kierownik Warsztatów Terapii Zajęciowej w Kościanie wspominając trudny pod względem finansowym rok 1999, w którym wprowadzono algorytm, według którego obliczano stawkę na uczestnika. - Mieliśmy wówczas tylko dwudziestu uczestników, więc środki pomniejszono nam i przez trzy lata borykaliśmy się z trudnościami finansowymi. Dzięki sponsorom udało się nam przetrwać. Dopiero w 2003 roku sytuacja poprawiła się, bo w lipcu doszło kolejne sześć osób i otrzymaliśmy pieniądze ze Starostwa Powiatowego, co zwiększyło stawkę na uczestnika do 1200 zł na miesiąc.
Udało się wówczas zwiększyć o 50 zł miesięczne kieszonkowe dla uczestników.
- Nie wiem jak będzie w następnych latach. Nie wiemy nawet jakimi środkami będziemy dysponować. Przypuszczalnie stawka spadnie do 1005 zł i jeśli nikt nas nie poratuje, to będzie odczuwalny spadek. Nie wyobrażam sobie utrzymania naszych Warsztatów. To wielka niewiadoma. Szukanie oszczędności na najbiedniejszych – dodaje kierownik Smelkowska.
Do końca listopada WTZ opracowują preliminarz według algorytmów określonych przez PFRON. A tegoroczne stawki mają być niższe o 10 procent. Jakie środki otrzymają WTZ okaże się dopiero w styczniu.
We wrześniu rozpoczęto ogólnopolski protest w obronie osób niepełnosprawnych intelektualnie z Warsztatów Terapii Zajęciowej. Pikietowano pod urzędami wojewódzkimi i marszałkowskimi w Warszawie, Łodzi, Wrocławiu, Katowicach, Toruniu, Gdańsku. Rozsyłano e-maile z listem, w którym uczestnicy warsztatów terapii zajęciowej, ich rodziny, kadra protestują przeciwko zmniejszaniu środków na prowadzenie WTZ poprzez zmianę warunków finansowania. Według nich to początek końca. Planowane zmiany o charakterze oszczędnościowym i systemowym zagrażają stabilności placówek oraz standardowi pracy terapeutycznej w integracji. Środki za małe na zatrudnienie wykwalifikowanego personelu terapeutycznego oraz zakup materiałów do terapii, a także pokrywanie kosztów kontaktowania się ze środowiskiem otwartym bardzo szybko doprowadzą do zmiany WTZ w zamknięte opiekuńcze przechowalnie – czytamy w liście protestacyjnym. W odpowiedzi na protesty Ministerstwo Polityki Społecznej poinformowało, że zmniejszenie dofinansowania ze środków PFRON kosztów tworzenia i działalności warsztatów terapii zajęciowej weszło w życie 1 lutego 2003 r., a projekt był szeroko konsultowany ze środowiskiem organizacji osób niepełnosprawnych i nie przewiduje on zmian w dofinansowaniu kosztów tworzenia oraz działalności warsztatów terapii zajęciowej.
- Nie wiem czy protesty coś zmienią i uda się utrzymać tegoroczną stawkę. Wątpię... Ale groźby likwidacji naszych Warsztatów nie ma. Wierzę w to, że władze miasta i powiatu zrobią wszystko byśmy trwali – mówi M. Smelkowska zapewniając, że pod protestem Kościan podpisuje się rękami i nogami, choć w nim nie uczestniczył, bo kiedy akcja się zaczęła grupa była na wycieczce w Bieszczadach. – Za uczestnikiem idą pieniądze, więc nie możemy ograniczać ich ilości, raczej byłabym skłonna ją zwiększyć.
Przy kościańskich WTZ powstało Stowarzyszenie ,,Jesteśmy Wśród Was’’, które pozyskuje dodatkowe środki na działalność Warsztatów m.in. na wycieczki, imprezy integracyjne. Stowarzyszenie prowadzi również Ośrodek Wsparcia Dziennego, czyli świetlicę socjoterapeutyczną.
- Naszym zadaniem jest przygotowanie osób upośledzonych do samodzielności i pracy – wylicza kierownik Maria Smelkowska. – To się udaje. Samodzielność widać szczególnie na wyjazdach. Są wówczas bardzo solidarni i pomagają sobie nawzajem. Mam pewność, że kiedy wyjdą z Warsztatów to sobie świetnie poradzą.
Dla każdego uczestnika opracowywany jest indywidualny plan pracy, choć jak podkreśla kierownik Smelkowska, rehabilitacja powinna trwać całe życie. Ideałem byłaby kompleksowa rehabilitacja niepełnosprawnych z wczesną interwencją, zajęciami w klasach integracyjnych, ośrodkach rehabilitacji, warsztatach terapii zajęciowej, środowiskowych domach samopomocy i zakładach pracy chronionej, na którą ciągle brak pieniędzy.
W kościańskich WTZ zajęcia rozpoczynają się o godz. 7 zajęciami świetlicowymi i trwają do godz. 15. W zajęciach uczestniczy 26 osób. Uczestnicy dowożeni są z całego powiatu kościańskiego – z gmin Śmigiel, Kościan, Krzywiń i Przemęt. Od godz. 8 rozpoczynają się zajęcia w pięciu pracowniach - komputerowej, edukacyjnej, plastyczno-krawieckiej, stolarskiej i gospodarstwa domowego. Uczą się m.in. gotować, piec, prać, prasować, rysować i pisać na komputerze, rzeźbić, malować, a także racjonalnie gospodarować pieniędzmi. W planie jest stworzenie pracowni ceramicznej. Zajęcia prowadzi pięciu instruktorów, pomagają im praktykanci z Medycznego Studium Zawodowego i stażyści. Godz. 10.30 to czas drugiego śniadania. Po uprzątnięciu sali jadalnej, rozpoczynają się kolejne zajęcia z przerwą na kawę czy herbatę. Po porządkach w pracowniach około godz. 13.40 uczestnicy odwożeni są do domu. Jeszcze w tym roku starego wysłużonego warsztatowego busa zastąpi nowy. Pieniądze na ten cel dały PFRON, PZU oraz gminy Śmigiel, Kościan, Krzywiń, Przemęt.
Od kilku lat pracownia komputerowa wydaje własny kwartalnik zatytułowany ,,Jesteśmy Wśród Was’’. Na 10-12 stronach warsztatowej gazetki opisywane są wycieczki, ważne wydarzenia, zamieszczane fotografie, zagadki i krzyżówki. Od początku do końca składają ją sami. Do wykorzystania mają cztery komputery, wkrótce zakupiony zostanie piąty.
Uczestnicy kościańskich Warsztatów wyjeżdżają na spartakiady przywożąc mnóstwo medali, pucharów i dyplomów. Rokrocznie w Poznaniu biorą udział w Festiwalu Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej. Kościan współpracuje z WTZ w Rakoniewicach, Rydzynie, Wschowie, Zbąszyniem, Piaskami i Grodziskiem Wlkp.
- Stworzyliśmy domowe warunki, więc wszyscy czują się w Warsztatach jak u siebie w domu – zapewnia kierownik Smelkowska, a potwierdzają to uczestnicy warsztatów.
KARINA JANKOWSKA
GK nr 41/2004