Zakład Gospodarki Rodzinnej?

Komisja Rewizyjna Rady Miejskiej Czempinia zakończyła kompleksową kontrolę Zakładu Gospodarki Komunalnej.

Zdaniem radnych zakres wykrytych nieprawidłowości wymaga stanowczych działań. Komisja proponuje natychmiastowe zwolnienie dyrektora Waldemara Dudy i likwidację ,,komunalki’’. Zdaniem radnych istniejące prawdopodobieństwo popełnienia przestępstw wymaga powiadomienia prokuratury o wynikach kontroli.

- To miała być krótka kontrola. Jednak już po kilku dniach wiedzieliśmy, że skala nieprawidłowości zatrzyma nas tam dłużej – mówi Aleksander Wieliński kierujący zespołem kontrolującym Zakład Gospodarki Komunalnej.
- Wyniki kontroli wymagają postawienia stanowczych wniosków. Komisja stawia je z całą świadomością i odpowiedzialnością – oświadczył Przemysław Sztukowski szef komisji rewizyjnej i jednocześnie członek zespołu kontrolującego zakład.
Co tak wstrząsnęło radnymi? Opisali to na 75 stronach protokołu i podparli 76 załącznikami z klauzulą ,,poufne’’. Streszczenie wniosków pokontrolnych obejmuje 44 punkty. Obok drobnych uchybień formalnych w działalności zakładu, komisja opisuje także poważniejsze przypadki. Zarzuca dyrektorowi nepotyzm, niegospodarność, a nawet stwarzanie zagrożenia dla środowiska naturalnego i zdrowia mieszkańców gminy. Przy tak poważnych zarzutach domniemanie podmienienia przez dyrektora, dobrego służbowego roweru na inny, brzmi już tylko humorystycznie, choć z pewnością takie nie jest.

Nepotyzm i prywata
Komisja w protokole kontroli opisuje sytuacje, będące zdaniem radnych, przykładem na nepotyzm dyrektora Dudy i uprawianie prywaty. Wśród skontrolowanych umów szczególne zainteresowanie radnych wzbudziły cztery zawarte przez dyrektora z własnym synem i innym krewnym. Ponadto dyrektor przyjął na staż córkę.
Brak przejrzystości w zatrudnianiu komisja zarzuciła dyrektorowi także w przypadku obsadzenia stanowiska głównej księgowej. Odchodzącą na emeryturę księgową zastąpiła... jej szwagierka. Wyboru dokonano bez konkursu na podstawie sześciu ofert założonych w zakładzie. Kryteria jakimi kierował się dyrektor są dla komisji nieczytelne.
Kolejny członek rodziny księgowych pojawia się jako wykonawca map sytuacyjno-wysokościowych zamówionych przez zakład. Z kolei brat dyrektora wykonał dokumentację techniczną rozbudowy zbiornika wód popłucznych i został inspektorem nadzoru inwestorskiego.
Zdziwienie komisji budzi też działalność gospodarcza dyrektora Dudy, której nie wykazał w złożonym oświadczeniu majątkowym. Dyrektor wykonywał projekty przyłączy wodociągowych i jednocześnie wydawał dla nich warunki techniczne.

Kierownictwo stwarza zagrożenie
W liście skierowanym do Rady Miejskiej komisja informuje, że ,,kierownictwo zakładu stwarza zagrożenie dla środowiska naturalnego, zdrowia ludzi i zwierząt’’. Ma ono powstawać poprzez niewłaściwą gospodarkę odpadami. Zdaniem kontrolujących, zakład łamie przepisy o ochronie środowiska narażając zdrowie mieszkańców. Jak wynika z dokumentacji ,,zhigienizowane osady ściekowe’’ są wywożone na pole rolnika ze wsi Borówko Nowe. Problem polega na tym, że nie są one poddane prawidłowemu procesowi ,,higienizacji’’ wapnem. Zakład obniża wymaganą dawkę wapna aż dziesięciokrotnie. Równie groźne jest przekroczenie dopuszczalnej dawki osadu, którą można wywieźć na pole uprawne. Dla przykładu w roku 2004 na 14 hektarowe pole wywieziono 1336 ton osadu, przy czym przepisy pozwalały wywieź, na taką powierzchnię jedynie 614 ton. Przekroczenie to, zdaniem kontrolujących, stwarza realne zagrożenie dla zdrowia ludzi.
Zagrożenia dla wód powierzchniowych i podziemnych doszukano się z kolei analizując wykorzystanie odpadów powstałych w procesie filtracji wody. Odpady te powinny być składowane na wysypisku w Srocku. Komisji udało się jedynie ustalić, że nie są tam składowane, lecz wywożone na pole rolnika ze wsi Borówko Nowe. Nie jest znany ani skład chemiczny tych osadów, ani ich ilość.

Umysłowi mają dobrze
Sporo uwagi zespół kontrolujący poświęcił gospodarce finansowej dyrektora zakładu. We wnioskach zapisano, że dyrektor nie stosuje dyscypliny budżetowej i marnotrawi pieniądze publiczne. Krytycznie oceniono system wypłat premii w zakładzie, zbyt duże obciążenie kosztami administracyjnymi, liczne wyjazdy służbowe dyrektora. Wykazano także stały spadek wartości księgowej majątku jakim dysponuje zakład, która obniżyła się z 21.462.280 złotych w roku 1996 do 17.190.020 złotych w roku ubiegłym. W zakładzie nie prowadzi się nowych inwestycji i w znikomym stopniu odtwarza się infrastrukturę techniczną.
Wśród ciekawostek związanych z finansami uwagę przykuwa rozbieżność w zakresach obowiązków pracowników. Pracownicy fizyczni mają obowiązek utrzymania czystości na swoich stanowiskach pracy, natomiast pracownikom umysłowym za utrzymanie czystości... wypłaca się dodatkowe pieniądze. Wszystkie pracownice administracji oprócz comiesięcznego wynagrodzenia za pracę pobierają dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 308 złotych z tytułu sprzątania swoich stanowisk pracy i pomieszczeń o powierzchni około 50 m2.

Przetargi
Zdaniem komisji rewizyjnej w zakładzie nie przestrzega się ustawy o zamówieniach publicznych. Zaniepokojenie radnych budzi wybieranie ofert składanych przez krewnych, co może świadczyć o występowaniu korupcji. W załączonych do protokołu ofertach przetargowych brak jest daty i terminu złożenia ofert oraz terminu wykonania zlecenia.
Odnotowano nawet przypadek, kiedy to w komisji przetargowej zasiadał... jeden z oferentów biorących udział w przetargu.

I wiele więcej...
Opisane przypadki nieprawidłowości, to tylko fragment obszernego sprawozdania komisji. Być może już wkrótce z całym tekstem będzie się można zapoznać na stronie urzędu, o co zabiega komisja. Odnotujmy jedynie, że obszernie opisano także gospodarkę wodno-ściekową prowadzoną przez zakład i za jej wyniki nie pozostawiono na dyrektorze suchej nitki. Wśród drobnych podejrzeń pojawia się sprawa domniemanej podmiany przez dyrektora... służbowego roweru zakupionego dla pracownika hydroforni i w Gorzyczkach. Faktura (którą w trakcie kontroli zakład zniszczył) informuje o zakupie roweru ,,Stef’’, a pracownik podróżuje na rowerze ,,MTB’’.

Kontrola za kontrolą
Już wkrótce zakończy się kolejna kontrola zakładu, zlecona tym razem przez burmistrz Dorotę Lew. Prowadzi ją zewnętrzny specjalista a obejmuje ona swoim zakresem gospodarkę finansową firmy. Burmistrz zapytana przez nas o opinie na temat wyników prac radnych, odpowiedziała, że będzie się mogła w pełni wypowiedzieć na ten temat dopiero po zajęciu stanowiska przez radę.
- Znam protokół i mogę jedynie powiedzieć, że radni wykonali dużą pracę. Jej wyniki trzeba będzie poddać weryfikacji przez specjalistów, ale jeśli zarzuty się potwierdzą, to trzeba będzie podjąć stanowcze kroki – mówi Dorota Lew.
Burmistrz podkreśliła, że propozycje rozwiązania problemu podane przez komisję rewizyjną w znacznej części pokrywają się z jej wcześniejszymi propozycjami.
- Od ponad roku proponuję rozwiązanie zakładu i przejęcie jego obowiązków związanych z utrzymaniem zieleni i czystości przez referaty urzędu miejskiego. Gospodarkę wodno-ściekową proponuję zaś przekazać zewnętrznej firmie. Będziemy mogli wtedy osiągnąć poprawę jakości świadczonych usług i jeszcze zaoszczędzić.

Co dalej?
O losach zakładu przesądzi ostatecznie Rada Miejska Czempinia, której przyjdzie przyjąć sprawozdanie komisji i uchwalić zalecenia pokontrolne. Póki co, komisja wnioskuje do rady o zmianę struktury organizacyjnej zakładu na przykład poprzez podporządkowanie go urzędowi. Pozwoliłoby to zlikwidować stanowisko dyrektora, głównej księgowej i radcy prawnego. Wskazuje też na konieczność zmian w sposobie prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej. Co do wykrytych nieprawidłowości radni sugerują przeprowadzenie ponownej kontroli przez zewnętrzne organy posiadające odpowiednią wiedzę i możliwości techniczne. Na spotkaniu połączonych komisji rady mówiono nawet o zainteresowaniu sprawą prokuratury.

PAWEŁ SAŁACKI

GK nr 37/2005