Okupacja w pigułce

Z okazji 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Muzeum Regionalnym im. dr. Henryka Florkowskiego w Kościanie otwarto wystawę pt. „Wojenny czas. Lata hitlerowskiej okupacji na Ziemi Kościańskiej”. Ekspozycję przygotowaną wspólnie z Archiwum Państwowym w Lesznie otwarto 1 września. We wtorkowej uroczystości wzięli udział parlamentarzyści, władze samorządowe miast, gmin i powiatu kościańskiego, przedstawiciele organizacji i stowarzyszeń, a także świadkowie wydarzeń sprzed 70 laty i młodzież

- Przygotowując plan wystaw na ten rok zadawaliśmy sobie pytanie jak po raz kolejny, lecz inaczej, pokazać tamten czas. Z pomocą przyszedł nam regionalista Jerzy Zielonka. Wystawa powstała właśnie w oparciu o jego zbiory, przy udziale pracowników Archiwum Państwowego w Lesznie – powiedziała Magdalena Lajszner, dyrektor kościańskiego Muzeum Regionalnego, dziękując za pomoc Elżbiecie Olender, szefowej Archiwum Państwowego w Lesznie i kustosz Barbarze Ratajewskiej. – Bez waszej pomocy ta wstawa nie miałaby takiego kształtu.

O tym, co działo się w Kościanie w pierwszych dniach wojny oraz prezentowanych zbiorach opowiedział sam Jerzy Zielonka.
- 1 września 1939 roku, właśnie w tej sali, stał stół, przy którym siedział Feliks Makowski, który przejął po burmistrzu Ferfecie administrację cywilną miasta, a w budynku starostwa siedział 16-letni Józiu Sałacki, który przyjmował tajne meldunki z całego powiatu. Ten dzień był jeszcze w miarę spokojny. Nad ranem policja przeprowadziła rewizje i aresztowania. Chaos zaczął się 2 września, zaczęła się pospieszna ewakuacja i panika. Jedynym spokojnym miejscem była właśnie ta sala, gdzie leżały poukładane dokumenty do ewakuacji. Ostatni żołnierz opuścił Kościan 4 września. Byli to ułani, którzy jechali z Czacza i po drodze wysadzili wszystkie mosty drogowe i kolejowe. A 8 września miasto zostało przejęte przez Niemców – przypomniał redaktor Zielonka, dodając, że pierwszą decyzją była zmiana nazwy miasta z Kościan na Kosten. Podkreślił też, że prezentowane zbiory w części należały do Mariana Koszewskiego i Piotra Bauera, a także wielu innych kościaniaków.

W sali muzealnej można zapoznać się z obrazem życia mieszkańców, sylwetkami najważniejszych działaczy konspiracyjnych, planami i mapami oraz dokumentami wojskowymi i cywilnymi z lat 1939–1945. Wszystkie prezentowane zbiory zostały przekazane do leszczyńskiego Archiwum Państwowego.

– To okupacja w pigułce – stwierdził Jerzy Zielonka, przyznając, że jest to pierwsza okupacyjna wystawa o Kościanie o takim rozmachu. – Do tej pory pokazywaliśmy miniaturowe zdjęcia, a dziś - dzięki organizatorom – mamy świetnie opracowane powiększenia. Zachęcam do zwiedzania i refleksji.

Wystawa czynna będzie do 11 października. (kar)