Bez refundacji

Pracodawcy zatrudniający młodocianych pracowników w pierwszym roku nauki nie otrzymują refundacji kosztów poniesionych na wynagrodzenia i składki na ubezpieczenie społeczne. Decyzja o zawieszeniu wypłat zapadła 1 października 2010 r., już po zakończeniu procesu zawierania przez pracodawców umów z młodocianymi pracownikami.

Powodem ograniczenia refundacji jest zmniejszenie przez rząd środków Funduszu Pracy. Nic dziwnego, że decyzja ta wzbudziła oburzenie i zaniepokojenie. Nikt dziś nie potrafi odpowiedzieć jak wpłynie to na przyszłość polskiego szkolnictwa zawodowego

Pracodawcy alarmują

- Od 2004 roku otrzymuję refundację od Ochotniczych Hufców Pracy, a poprzednio płacił za to Urząd Pracy. 10 sierpnia 2010 roku moja firma dostała wstępną opinię z informacją, że wniosek o zawarcie umowy o refundację wynagrodzeń dla sześciu uczniów pierwszej klasy został rozpatrzony pozytywnie. Najpóźniej do 30 listopada mieliśmy złożyć w leszczyńskim Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży kopie umów o pracę w celu przygotowania zawodowego zawarte z młodocianymi na czas nieokreślony, a po weryfikacji kompletnego wniosku mieliśmy otrzymać umowę o refundację z Wojewódzkiego Centrum Refundacji w Poznaniu. Do dziś jednak umowa nie została podpisana – żali się jeden z kościańskich przedsiębiorców, wyliczając, że od września 2010 r. do 30 stycznia br. koszty kształcenia uczniów w kl. I wyniosły 4435 zł. – Za cały rok będzie to 10 656 złotych, za drugi rok nauki - przy tej samej liczbie uczniów - 13 320 złotych, a za trzeci rok 15 984 złotych. Za trzy lata nauki da to w sumie około 40 tysięcy złotych. Na nowy rok szkolny mamy już wnioski sześciu uczniów chętnych do nauki w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych. Jeśli sytuacja z wypłatą refundacji się nie zmieni, zostaną one rozpatrzone negatywnie. Prawdopodobnie żaden pracodawca nie przyjmie młodocianych w naukę zawodu.

Decyzja pani minister

Choć prawo gwarantuje pracodawcom - spełniającym określone warunki - możliwość refundowania wypłacanych płac i składek ubezpieczeniowych, OHP wycofały się z obowiązku zrealizowania tego zobowiązania. To Jolanta Fedak, minister pracy i polityki społecznej poleciła Ochotniczym Hufcom Pracy wstrzymanie zawierania z pracodawcami umów o refundację ponoszonych przez nich wydatków na wynagrodzenie i składkę ubezpieczeniową młodocianych pracowników zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Co istotne, decyzja zapadła już po zakończeniu procesu zawierania przez pracodawców umów z młodocianymi pracownikami. Oznacza to, że zmiana warunków miała miejsce już po przyjęciu uczniów w naukę zawodu. Sytuacja ta dotknęła szczególnie małych i średnich przedsiębiorców, w tym rzemieślników, zajmujących się świadczeniem usług, często w firmach rodzinnych. Powszechnie uważa się, że właśnie tacy pracodawcy są najlepszymi nauczycielami zawodu, a ich absolwenci osobami najlepiej przygotowanymi do wejścia na rynek pracy.

Nic zatem dziwnego, że pracodawcy czują się pokrzywdzeni i świadomie wprowadzeni w błąd, ponieważ rekrutacja młodocianych – zgodnie z przepisami - była wstępnie zatwierdzona.

Szkoła bez wiedzy

    Małgorzata Durek, dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Franciszka Ratajczaka w Kościanie, zapytana przez nas o problem z refundacjami nie kryła zdziwienia. Po telefonach do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Wielkopolskiej Wojewódzkiej Komedy OHP w Poznaniu wiedziała już, że problem jest ogólnopolski, a decyzja o wstrzymaniu refundacji będzie obowiązywać aż do odwołania.

    - Będzie problem z praktykami – stwierdziła krótko, wyrażając nadzieję, że mimo braku refundacji, nie wszyscy pracodawcy zrezygnują z kształcenia uczniów. – Z jednej strony mówi się o reformie kształcenia zawodowego, a z drugiej podcina tę gałąź. Tak się nie robi!

    Szkoła, jak tylko może, stara się dbać o jak najlepszą współpracę z pracodawcami. I to się udaje. Przynajmniej do tej pory. Niedawno kościański ,,Ratajczak’’ stworzył internetową bazę pracodawców, na której znajduje się blisko 120 firm, które wyraziły na to zgodę.
    - To nasz ukłon w stronę pracodawców, którzy coraz częściej przychodzą z nowymi pomysłami wzbogacenia współpracy, a tu taki cios… – zamyśla się dyrektor Durek.

OHP wyjaśnia

    W OHP nikt nie kryje, że problem pojawił się wraz z kryzysem finansów.
    - Brak pieniędzy w państwowej kasie sprawił, że nie ma pieniędzy na nowe zadania, dlatego od 1 października podpisywanie umów na refundowanie kosztów pracy młodocianych w całej Polsce zostało zawieszone - potwierdza Edward Karczyński, dyrektor Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży w Lesznie, zapewniając, że zobowiązania z podpisanych wcześniej umów są realizowane na bieżąco. Zapewnił, że OHP walczy o środki, a o problemach pracodawcy byli informowani podczas konferencji w Warszawie z udziałem przedstawicieli Konfederacji Pracodawców Polskich i Związku Rzemiosła Polskiego. – Sami jesteśmy zainteresowani tym, by wypłacać refundacje, ale brak pokrycia w budżecie, bo komendant główny nie otrzymał pieniędzy na realizację tego zadania. W każdej chwili jesteśmy gotowi do rozpoczęcia wypłat – zapewnił, dodając naprędce, że jednak decyzja leży w rękach ministra finansów.

    Odpowiedzi na pytanie jak długo owo zawieszenie potrwa, nie otrzymaliśmy. Nie chciał też wyrokować czy spowoduje to zmierzch kształcenia zawodowego w Polsce, choć przyznał, że nie pozostanie to bez wpływu na naukę 2-3-letnich zawodów.

Apel do premiera

Jerzy Bartnik, prezes Związku Rzemiosła Polskiego przesłał już w tej sprawie list do premiera Donalda Tuska, w którym zaapelował o odblokowanie środków Funduszu Pracy przeznaczonych na wspieranie pracodawców uczących zawodu. Rzemieślnicy, którzy podpisali umowy o naukę w celu przygotowania zawodowego, zostali decyzją rządu pozbawieni należnego im wsparcia finansowego. Zdaniem prezesa Bartnika decyzja rządu jest złamaniem zasady zaufania do stabilności systemu prawnego. Ostatnia rekrutacja młodocianych pracowników (przeprowadzona we wrześniu 2010 r.) została – tak jak wymagają tego przepisy - zatwierdzona przez Ochotnicze Hufce Pracy, które w imieniu Ministerstwa Pracy nadzorują wspieranie nauki zawodu w zakładach pracy. Decyzja o wstrzymaniu wypłat została podjęta po zakończeniu procesu zawierania przez tych pracodawców umów z młodocianymi pracownikami. Działanie to negatywnie oceniły Naczelna Rada Zatrudnienia oraz sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny. Szybkie rozwiązanie tej sprawy leży w interesie społecznym i gospodarczym.

Ograniczenie Funduszu Pracy – motywowane koniecznością zmniejszania deficytu budżetowego - jest o tyle niezrozumiałe, że obecnie aż 51 proc. pracodawców w Polsce deklaruje, iż ma trudności z zatrudnieniem osób o odpowiednich kwalifikacjach. Zmniejszenie wydatków Funduszu Pracy (tworzonego przez pracodawców) na aktywne formy zwalczania bezrobocia (o ponad 50 proc.!), w tym na cele związane z kształceniem młodocianych, pogorszy tę i tak już bardzo niekorzystną sytuację – czytamy w liście. - Zwracam się do Pana Premiera z prośbą o podjęcie zdecydowanych kroków i decyzję umożliwiającą realizację dotychczasowych form wsparcia pracodawców zatrudniających młodocianych pracowników w celu przygotowania zawodowego. Domagamy się jak najszybszego „odblokowania” środków Funduszu Pracy przeznaczonych m.in. na kształcenie młodocianych i zawarcia umów z tymi pracodawcami, którzy złożyli wnioski w ustalonym przepisami terminie spełniając określone prawem warunki. W interesie społecznym i gospodarczym nie można dopuścić do zaniechania sprawdzonego mechanizmu, zapewniającego dopływ wykwalifikowanych kadr do pracy, szczególnie w mikro i małych przedsiębiorstwach, mających istotny udział w polskiej strukturze gospodarczej, a co za tym idzie na rynku pracy.

KARINA JANKOWSKA

Jak dostać refundację

Aby ubiegać się o refundację ze środków z Funduszu Pracy pracodawca musi zawrzeć umowę z wojewódzkim komendantem Ochotniczych Hufców Pracy. Najpierw należy złożyć stosowny wniosek o refundację do Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży, do którego należy dołączyć: kopię umowy o pracę z młodocianym w celu przygotowania młodocianego, kopie dokumentów potwierdzających kwalifikacje wymagane od instruktorów praktycznej nauki zawodu (dokumenty należy poświadczyć za zgodność z oryginałem). Jeśli pracodawca kształci młodocianego uczęszczającego do zasadniczej szkoły zawodowej lub gimnazjum (tzw. kształcenie w formach szkolnych), wtedy wniosek o zawarcie umowy powinien zostać złożony do 15 listopada każdego roku. Po weryfikacji wniosku pod względem formalnym i merytorycznym pracodawca otrzymuje informację o pozytywnym lub negatywnym rozpatrzeniu wniosku. Wojewódzki komendant OHP ma na to 30 dni od daty złożenia wniosku. Wypełniona i podpisana umowa o refundację wynagrodzenia jest przesyłana do pracodawcy celem jej weryfikacji i podpisania. Po jej podpisaniu umowa odsyłana jest do CEiPM. Podpisana umowa upoważnia pracodawcę do ubiegania się o zwrot poniesionych kosztów.

Gazeta Kościańska nr 9/2011